Rhiannon Giddens legt verbanden tussen folk en andere traditionele stijlen

Rhiannon, een naam die klinkt als een liedje zo mooi. Maar schoonheid is niet genoeg voor deze Afro-Amerikaanse zangeres, die folkmuziek en het gehanteerde instrumentarium ook gebruikt als een vehikel om haar muzikale erfenis in een historische context te plaatsen. Neem bijvoorbeeld de banjo, het instrument dat zij speelt naast viool. Die banjo is echt niet zomaar uitgekozen. Het is haast een statement.

Van oorsprong heeft dat muziekinstrument een Afro-Amerikaanse herkomst, hetgeen men wellicht niet zou vermoeden door de ‘confiscatie’ ervan door blanke folkies. Arnold Lasseur, geweten en spreekbuis van Blue Grass Boogiemen, heeft dat hier weleens helder uiteengezet op deze pagina’s. De stilistische uitstapjes met Afrikaanse en Arabische invloeden maakt haar muzikale verhaal op There Is No Other nog sterker. Die titel klopt volkomen. Niemand anders dan Giddens, versterkt door de aanwezigheid van Turrisi natuurlijk, maakt deze spannende mengvormen zo vanzelfsprekend.

Op eenzelfde wijze als bij haar instrumentkeuze gaat ze ook om met het repertoire dat ze zingt. Eerder dit jaar bracht ze samen met Allison Russell, Amythyst Kiah en Leyla McCalla al een plaat uit onder de naam Our Native Daughters. Met dat speciale project vroeg ze aandacht voor het aandeel van de zwarte historie in veel folksongs en spirituals. Die vinden ook vaak hun oorsprong in het zwarte culturele erfgoed in de VS en dateren vaak terug tot de donkere tijden van de slavernij. Dat is een open wond in de samenleving. Als dat uit iets blijkt, dan toch zeker wel uit de interpretaties door deze dochters.

Voor There Is No Other heeft ze de hulp ingeroepen van de Italiaanse multi-instrumentalist, tevens inwoner van Dublin, Francesco Turrisi. In hun gezamenlijke zoekplaatje van kruisbestuivingen en dwarsverbanden tussen diverse traditionele stijlen, gaan ze geen enkele stijl uit de weg. De Afrikaanse en Arabische invloeden zijn duidelijk hoorbaar, maar ook wordt er geleend van de muziek uit Turrisi’s vaderland.

We krijgen de traditionele Italiaanse ballade Pizzica di San Vito en zelfs de aria Black Swan van de Italiaans-Amerikaanse componist Gian Carlo Menotti (1911-2007). Dat is niet zo gek als je weet dat Giddens een klassiek geschoolde zangeres is. Ze zingt het overigens niet met een ‘operastem’. Het blijft altijd folk.

Giddens die zelf ook nummers schrijft - bijvoorbeeld openingstrack Ten Thousand Voices, de instrumentale titeltrack en de (met Dirk Powell gecomponeerde) gospel slottrack He Will See You Through - heeft een goede hand van traditionals uitpikken.

In de Sugar Mountain goegemeente is de traditional Wayfaring Stranger waarschijnlijk het bekendst in de uitvoering van ‘The Man in Black’, Johnny Cash op Solitary Man, deel III van diens onvergetelijke, door Rick Rubin geproduceerde American Recordings-serie. Als je die twee versies na elkaar draait valt op dat zij de coupletten omwisselt. Bij haar komt de moeder in het lied eerst. De vader komt later aan de beurt. Bij Cash is het net andersom.

Voor de jongere lezers onder ons: jullie kennen het nummer wellicht van Ed Sheeran, met wiens smaak doorgaans minder mis is dan met zijn uitvoering. Disclaimer: daar mag over getwist worden overigens. Maar niet over de uitvoering van de twee protagonisten van vandaag, te weten Rhiannon Giddens en Francesco Turrisi. Goede reden die twee by the way om American I-VI van Johnny weer eens uit de kast te trekken en integraal tot je te nemen. Waar nieuwe versies allemaal niet goed voor kunnen zijn.

Vaste prik bij de materiaalkeuzes door Giddens zijn de Child Ballads, die hun oorsprong vinden in de Engelse en Schotse geschiedenis en die hun Amerikaanse varianten kennen. Met Little Margaret heeft ze nu weer zo’n traditional opgepikt. Met haar vroegere band Carolina Chocolate Drops deed ze al eens Sweet William. Ze kan wat dat betreft nog wel een tijdje voort, want er zijn 305 (!) van zulke ballads in totaal.

Nog een even interessante als mooie keuze van Giddens is om Brown Baby van burgerrechtenactivist Oscar Brown te zingen. Dat ene zinnetje ‘As you grow up I want you to drink from the plenty cup’ blijft hangen bij elke aandachtige luisteraar. Als het haar missie was om een spotlight te zetten op de Afro-Amerikaanse geschiedenis, dan is ze daar volledig in geslaagd. Ze heeft onze totale aandacht met haar duoalbum There Is No Other. Er is trouwens ook al een Deluxe versie uit met maar liefst vier bonustracks.

In de video voor I’m On My Way (geschreven met Joe Henry) zie je wat gewichtig overkomende studiogesprekken tussen alle muzikanten en producers, zonder die te kunnen horen overigens, die helemaal niet lijken te passen bij deze van oorsprong toch heel basale muziek. Hier hoort een boerenschuur bij of een kerkzaal. Kom dat mooi uit, laat hun show op 7 december nou net perfect geprogrammeerd staan in De Duif.

Tekst door: Robbert Tilli
Foto door: Karen Cox

Koop hier je kaarten voor Rhiannon Giddens with Francesco Turrisi in De Duif op 7 december.