Kevin Morby feliciteert zichzelf met elke nieuwe dag

Net als Steve Miller neemt Kevin Morby zijn albums het liefst op in setjes van twee. Na het koningskoppel Singin Saw (2016) en City Music (2017), allebei gitaaralbums, was het tijd voor wat anders. De tussendoor single Beautiful Strangers, opgenomen in de herfst van 2016, vormde min of meer de blauwdruk van het nieuwe album Oh My God, waar hij met tussenpozen vanaf januari 2017 tot aan halverwege 2018 in Woodstock, NY, aan gewerkt en geschaafd heeft. Een nog nieuwer album ligt dus ook al klaar, voor een release volgend jaar. Maar dat is voor latere zorg.

Het door het hele nieuwe album heen terugkerende zinnetje Oh My God vond daar reeds zijn beslag in een soort protestsong tegen de gebeurtenissen die de wereld dat jaar in hun ban hielden. Dat concept is hier verder uitgediept in een soort allround religieuze, spirituele thematiek. Kevin Morby heeft plaatsgenomen achter een tafeltje in een Amsterdamse horecagelegenheid en wil wel even uitleggen hoe het allemaal zit. ‘Ik zie dit album als weer the next stop,’ zegt de man wiens werk zich het beste in periodes van steeds twee albums laat indelen. ‘Als ik aan het opnemen ben, dan wil ik daarna meteen iets maken dat er haaks op staat.’

Zowel muzikaal als tekstueel?
Hij knikt ter bevestiging. Hij gaat eerst in op de muziek die echt heel anders is dan de vorige albums, kaler, met minder gitaar en meer toetsen en lichte percussie én een koor, dat alles in een buitgewoon spaarzame productie van Sam Cohen, die er ook bij zal zijn in Paradiso. ‘Aanvankelijk was het juist met heel veel gitaren. Het was niet slecht, maar ook niet wat we zochten,’ blikt hij terug. ‘We hebben een paar nummers opnieuw opgenomen. Sam zei dat ik me vooral moest concentreren op “de zanger zijn”. Hij zou toetsen spelen en drummer Nick Kinsey conga’s. We wilden de muziek zo minimaal mogelijk houden, om het verhaal zo goed mogelijk te kunnen vertellen. Bij het derde nummer van het album - Nothing Sacred / All Things Wild - wisten we dat we er waren. Dát was de sound die we wilden.’

Bij genoemde track, maar ook bij OMG Rock ‘n’ Roll, de rockversie van het gestripte openingsnummer en tevens de titeltrack, stuit je op muziek, die gek genoeg de geest van het New Yorkse elektroduo Suicide oproept. Het is alsof Alan Vega de scepter zwaait. ‘Hij is van een grote invloed op mij,’ zegt hij. Hij wil het ook niet tegenspreken. Je hoort een pomporgeltje, schatplichtig aan het toetsenwerk door die elektropioniers. Hij wordt nu echt enthousiast: ‘Als ik erover begin, dan begrijpen mensen het vaak niet.’ Ze verwachten het niet van de man van Singing Saw en City Music, maar het is wel degelijk zo. Hij is ook op de hoogte dat Bruce Springsteen Dream Baby Dream gecoverd heeft. ‘Mensen vinden dat misschien raar, maar als je er wat langer over nadenkt is Suicide helemaal niet zulke onconventionele muziek. Het is meer de manier waarop ze muziek maakten, die het buitenissig maakte.’ Dat is een interessante doordenker die hij daar poneert.

Wat heeft dit album aangewakkerd? De frase Oh My God is overal. Religie is overal.
‘Dat zinnetje Oh My God uit Beautiful Strangers werd een soort mantra dat steeds weer opdook. Ik was op dat moment een beetje heartbroken om persoonlijke redenen, maar ook om wat er in de wereld om ons heen gebeurde. Ik vond het nogal egoïstisch om een nummer over mezelf te schrijven, dus besloot ik te schrijven over de hartverscheurende dingen die de hele wereld momenteel doormaakt. Ik merkte dat de mensen vooral op dat ene zinnetje reageerden. Ze zongen het luidkeels met me mee als ik live speelde. Eigenlijk bevatte dat ene zinnetje alles wat er gebeurde en nog altijd gebeurt.’

Oh, my lord come carry me home.
Oh my god, oh my lord,

Gotten too weak for this heavy load.

Carry a glad song wherever I go.

Singing,

Oh my god, oh my lord.

If I die too young, if that wolf he comes.

Fuh fuh fee, fuh fuh fi, fuh fuh fum.

And if I die too young, if the locusts come.

Well I don’t give a fucking shit.

(uit: OMG Rock ‘n’ Roll)

Het kan een heel holle frase zijn. maar het gaat erom, wat je erin stopt.

‘Dat is zo. Daarom is het ook zo’n mooie uitdrukking. Het kan ook van alles betekenen: vreselijk, geweldig, tragisch… Het is een van de meest gebruikte frases in ons leven. Kun je nagaan hoe het in onze cultuur verweven is, of je nu religieus bent of niet. Toen ik me dat realiseerde wilde ik een compleet album maken gebaseerd op dat ene zinnetje.’

Je hebt je jeugd doorgebracht in Kansas City, in de Midwest. Je hebt een religieuze achtergrond, maar je familie was niet echt praktiserend Methodist.
‘Dat was best verwarrend toe ik klein was. Ja, we geloofden allemaal in god, maar deden er nooit wat aan. We werden omringd door families die naar de kerk gingen. Niks ten nadele van mijn ouders, ze deden wat je nu normaal zou noemen. Ze wilden alleen maar deel uitmaken van de community zonder weerstand op te roepen. Ik vond het allemaal heel fascinerend en vroeg me constant af waar die mensen allemaal zo ontzettend mee bezig waren. Ze spraken over de hemel en de hel. Overal in de Midwest zag je billboards die hel en verdoemenis predikten. Er waren kerken die homo’s veroordeelden. Dat was allemaal heel dichtbij.’

En de positieve kant van religie, heb je die ook ervaren?

‘Religieuze mensen zijn niet per definitie negatief. Ik ben er over gaan lezen. Over de zwarte gemeenschap in het zuiden. Ik herken dat het een positief ding kan zijn voor mensen.

Hoe denk je over religieuze rituelen? Je ziet dat gelovige mensen ervan profiteren, terwijl de ongelovigen haastig zitten te zoeken naar allerlei substituten als bijvoorbeeld stille marsen. Je ziet dit fenomeen ook terug bij moderne begrafenissen.

‘Je kunt alles van godsdiensten vinden, maar het geeft de mensen een bepaald soort houvast. Religie is op zijn best als het goed doet voor de mensen. Terugkomend op positieve ervaringen van godsdienst, moet ik eigenlijk ook noemen dat vaak vanuit het geloof daklozen worden geholpen. Dat gebeurt in de Midwest de hele tijd. Rituelen geven de gelovigen een reden om aardig voor elkaar te zijn.’

Voel je je religieus?

‘Nee spiritueel. Altijd geweest. Ik houd me wel bezig met de gedachte dat er iets is, groter dan wij. Dat idee haal ik nooit neer, door te zeggen dat dat niet mogelijk is. Maar ik doe niet mee aan de georganiseerde religie.’

In je persmap staat dat jij je meer religieus als je in een vliegtuig zit, omdat je dan pas merkt hoe klein en nederig wij mensen zijn. Is dat wat je met de korte ambient instrumental Storm (Beneath the Weather) wilt uitdrukken? Het heeft geen tekst, dus vragen we het maar.

‘Ik heb altijd vliegangst gehad. Ik kom uit Lubbock, Texas, de woonplaats destijds van Buddy Holly, die is omgekomen bij een vliegongeluk. Ik wil niet doodgaan als een songwriter uit Lubbock, Texas die zo sterft. maar door het toeren moest ik zoveel vliegen. Op een gegeven moment vond ik er bijna plezier in hoeveel angst ik had. Het kwam omdat ik gedwongen was om iets te doen wat me angst inboezemde. Ik kreeg er bepaalde gedachten bij die me enigszins verlicht maakten. Dingen die op de grond misschien heel vaag zijn, worden in de lucht plotseling ineens heel duidelijk.’ Hij pauzeert even, om te kijken of zijn woorden wel overkomen.

Dan gaat hij verder: ‘Als je in een vliegtuig zit, zit je vaak te denken wat je gaat doen als je eenmaal geland bent. Je verheugt je bijvoorbeeld over een mooie wandeling die je wilt gaan maken. Maar zodra je in de wolken terechtkomt, merk je dan ineens dat het stormachtig weer is daarbeneden. Het kan daar hard regenen en bliksemen. Het is van een bijna Bijbelse rampspoed. Maar als je erboven zit, dan voel je je in een koninkrijk, in de hemel als het ware. Dat vind ik heel mooi.’ Zo kun je dus ook je tijd doorbrengen in een vliegtuig. Denkend.

Tegelijkertijd zing je in Sing A Glad Song: ‘And perhaps we’ll meet again, my friend. Above the weather. Dat concept van hemel en aarde is uitgewerkt als je verblijf ofwel ‘onder of boven het weer’. Zou dat laatste kunnen werken op begrafenissen, net als de track Piss River trouwens?‘Sing A Glad Song ís een funeral song. Zo heb ik het bedoeld. er komt een personage in voor, mijn vriend Jakob, die ik een beetje uit het oog verloren ben. Ik zeg misschien komen we elkaar wel weer een keer tegen “boven het weer”. In de hemel. Of gewoon in een vliegtuig…’

Sing a glad song.

And when you get to feeling so so sad.

Sing a glad song.

And perhaps well meet again, my friend.

Above the weather.

Just you and me.

Us,

Together.

Dat nummer Congratulations getuigt ook van een bizar soort religieuze ervaring?
‘Dat nummer kwam tot me in een droom. In die droom zat iemand de hele tijd “congratulations” tegen me te schreeuwen. Ik vond het nogal beangstigend. Toen ik wakker werd dacht ik: gefeliciteerd, je hebt alweer een dag geleefd. Het cadeau dat je elke dag krijgt, is weer een nieuwe dag. Iedere dag start met die constatering: ‘Wow! Ik ben er weer.’ Ik liep naar m’n piano en schreef meteen dat nummer.’

Het nummer begint met een schreeuwend jongetje.

‘Dat is een gebed dat ik bedacht heb toen ik jong was. We waren thuis dus zelf niet religieus, maar ik zag wel anderen, buren, bepaalde dingen doen. Daarom verzon ik toen zelf iets. Elke keer als ik iets “slechts” deed, waarvan ik dacht dat het me in de hel zou brengen, prevelde ik dat gebedje. Dat godvrezende had ik dus opgepikt uit m’n omgeving. En nu als volwassene doe ik het dus weer, maar dan alleen in vliegtuigen. Als een soort schietgebedje. In Congratulations staat wakker worden gelijk aan het vieren van het leven.’

Congratulations, you have survived!

Oh, you stayed alive!

This life is a killer!

But oh, what a ride!

Just to wake up each morning!

Just to open your eyes!

You’ve got a beautiful body!

And a beautiful mind!

Oh, my baby girl,

You’re one of a kind!

They’ll say: congratulations.

[….]

Congratulations, on your beautiful life.

Oh, my baby girl,

You lived till you died.

Door al deze religieuze dan wel spirituele connotaties, zou je haast vergeten hoe mooi de muziek erbij is. Waar komt dat idee voor een koor dat zo nu en dan opduikt ineens vandaan?
‘We wilden dat idee van dat het weer kan omslaan, of dat de zon even doorkomt tussen twee hoosbuien door, hoorbaar maken. Daarom valt dat koor zo nu en dan even in.’ Hij zingt Oh My God, en dan hoor je ineens ‘de engelen’ zingen. Hij bevestigt de veronderstelling dat het een engelenkoor betreft.

Saxofoon duikt op gezette tijden ook op in het geluidsbeeld.
‘Het is niet heilig, maar voegt een beetje soul toe aan het geheel. Cochemea Gastelum, heeft nu ook een eigen album uit. Hij is een Dap King, hij komt uit de band van [wijlen] Sharon Jones.’ Die sax klinkt als die ene in Walk On The Wildside van Lou Reed. Ook dat is met opzet gedaan. 

Weinig gitaar, dus ook weinig Meg Duffy ditmaal. Ze doet met haar scheurijzer maar mee op één nummer, en goed ook. Kevin zegt dat ook zij nu een eigen band heeft. Ze zal er daarom niet meer bij zijn op 17 juni in Paradiso. ‘Maar ze blijft lid van de familie,’ verzekert Morby ons.

Hoe gaan de liveshows eruitzien, vraagt de lezer zich misschien af. De band waar Kevin Morby nu mee komt spelen, is een achtmansband, die beide facetten van Kevins repertoire aankan, de spaarzaam gearrangeerde en de hardere stukken. Later in het jaar gaat hij ook nog in een kleinere bezetting toeren.

Tekst door Robbert Tilli
Foto door: Barrett Emke

Koop hier je kaarten voor Kevin Morby op 17 juni in de grote zaal.