Tegen de stroom in met Grant-Lee Phillips

Wat is er eigenlijk veranderd sinds het verschijnen van het debuutalbum Fuzzy van Grant-Lee Buffalo in 1993 en Widdershins, het laatste album van Grant-Lee Phillips? Een heleboel en tegelijkertijd helemaal niets. Om bij dat eerste te beginnen: er is meer gebeurd dan alleen het schrappen van het derde woord ten gunste van zijn eigen achternaam. We zijn alweer vier presidenten verder dan toen zijn vroegere band begin jaren negentig voor het eerst het oefenhok inging. Toen was het George Bush senior. Bill Clinton, George Bush Jr., Barrack Obama en recentelijk Donald Trump volgden hem op in het hoogste ambt. Het begin- en eindpunt in dit rijtje, de ouwe Bush en Trump, markeren het feitelijke gebrek aan verandering. Waar eerstgenoemde de VS in de eerste Golfoorlog stortte, daar is laatstgenoemde in staat gebleken een gelijksoortige maatschappelijke onrust te creëren. Zie hier de inspiratiebronnen toen en nu. Phillips’ allereerste en allerlaatste plaat zijn geboren uit hetzelfde onbehagen. De felheid is dezelfde.

Zo af en toe gaan de gitaarversterkers op tien om zijn woorden kracht bij te zetten. De triobezetting met bassist Lex Price en drummer Jerry Roe dragen bij aan hetzelfde geluid dat Grant-Lee Buffalo destijds – toch ook een drietal – opwekte. Ja in dat opzicht lijkt er ook niets te zijn veranderd als je tenminste 25 jaar van de wereld bent geweest. Beginpunt en huidig tussenpunt zijn politiek en muzikaal vrijwel identiek. Voor dat laatste is het een zegen. Dat hoor je meteen al bij de openingstrack Walk In Circles, gebouwd op een solide gitaarriff. Dat in cirkeltjes lopen, is wat de albumtitel al probeert uit te drukken: Widdershins is je tegen de klok in bewegen, dus ook dwars tegen het huidige (a)sociale klimaat in. Een mooie beeldspraak. Hij zingt: I’d rather go down fighting for the water than start another war for oil and walk around with the witches. Zo’n heks zie je ook terug op de hoes. Liever tegen de stroom in gaan dan achteruit te lopen.

De door hemzelf geproduceerde plaat is in een razende vaart van slechts vier dagen opgenomen met geluidstechnicus Mike Stankiewicz in Sound Emporium in Nashville. Als iets de urgentie onderstreept, dan dat wel. Dit moest eruit. Liefst zo snel mogelijk. Geen tijd geven voor eventuele bedenkingen. Dat voel je aan alles. Het hardste nummer Scared Stiff heeft hij vliegensvlug geschreven. De titel is afkomstig van Jerry Lewis en Dean Martin, en is niet gespeend van enige humor. Dat zou je ook kunnen zeggen van het hobbelende countryliedje Miss Betsy dat handelt over kinderarbeid waarbij hij zoals in sprookjes als hoofdpersoon een gemene stiefmoeder opvoert. Dat werkt altijd. Je bent meteen voor die kinderen.

Veel variatie dus op dit album dat weer laveert tussen alternative rock en Americana. Echt niet alleen hard, begrijp ons niet verkeerd. King Of Catastrophes is een popsong die een outtake lijkt te zijn van Traveling Wilburys. Je zou toch zweren dat je daar George Harrison hoort gitaarspelen (ook op Totally You Gunslinger trouwens), maar nee hoor het is Phillips. Het is juist in dit onschuldig klinkende, hyper melodieuze popliedje, dat de heer Trump wordt opgevoerd. Met die hese stem van hem heeft Phillips, bij wie nog origineel rebels Cherokee-bloed door de aderen stroomt, het over: ‘From what I hear of fascism, I wouldn’t put it past him.’ Sorry hoor, maar dat kan over niemand anders dan The Don gaan. Wie anders? Phillips wijst op gelijke situaties uit het verleden of de Griekse mythologie, van Troje tot het orakel Cassandra. Ook de Berlijnse Muur passeert de revue. Uiteindelijk vallen zij allemaal. Trump ook…?

Phillips heeft een heel eclectische smaak en is gek op alles tussen Roy Orbison en The Smiths, wat we al een beetje wisten door zijn coversalbum Nineteeneighties uit 2006. Maar de track Great Acceleration heeft die indie popsensibiliteit die als twee druppels water klinkt als die van ex-Smiths-gitarist Johnny Marr. Die sound heeft Phillips bewerkstelligd met Tucker Martine die het album gemixt heeft. Een topjob van de man! Mooi ook dat Yep Roc zulke platen met de kracht van een politiek manifest uitbrengt.

Hebben we nog wat over het hoofd gezien? Een tussenstopje bij het ‘Neil Young in zijn Harvest-tijd’-achtige History Has Their Number is de moeite meer dan waard. Het bevat nog de mooie openingszin om als credo mee te nemen voor de rest van je leven: ‘You can’t live in anger, nobody can.’ In het slotnummer Liberation volgt de bevrijding waar we uiteindelijk allemaal op hebben zitten wachten. Deze meezinger parkeren in de toegiften op 9 november, zal ervoor zorgen dat je het nog weken zal zingen.

Tekst door: Robbert Tilli

Koop hier je kaarten voor het optreden van Grant-Lee Phillips in de kleine zaal op 9 november.