Vijf jaar SMIB, nek je die?

De groep uit Amsterdam Zuid-Oost heeft zijn talenten in de afgelopen jaren vertakt: zo regisseerde rapper/kledingontwerper GRGY dit jaar zijn eerste videoclips en manager/dj Soort Kill bracht zijn tweede boek uit. Maar ondanks deze individuele ontwikkelingen zijn ze nog steeds evenzeer op elkaar ingespeeld als vijf jaar geleden. Of het nou literatuur, kleding of muziek is, alles wat door hun label gereleased wordt omvat nog steeds de karakteristieke, ongrijpbare geest van SMIB. En de roekeloosheid waarmee ze vijf jaar geleden de aandacht trokken heeft zich gelukkig gereïncarneerd in de hongerige Yung Gods, de jongste garde van het label. 

Vijf jaar geleden gaf SMIB hun feestjes nog in OCCII, een kleine concertzaal aan de Amstelveenseweg. De moeder van KC kwam koken, een kaartje kostte 5 euro, vriend Bonne Reijn stond als portier bij de deur, “Het was een family thing, iedereen moest iets doen om het te laten lukken.” zegt KC. Nu mogen ze op 24 januari, op SMIB day, naar eigen inzicht alle zalen van Paradiso invullen. 

Op een maandagmiddag zitten vier leden van SMIB in de kelder van Paradiso om te vertellen over hun plannen voor SMIB day: KC, GRGY, Soort Kill en rapper Tads Thots. Het programma duurt van zeven uur ’s avonds tot vijf uur ’s nachts. In de grote zaal zijn optredens van artiesten die voor SMIB belangrijk zijn geweest in de afgelopen vijf jaar, zoals Zwart Licht en Yung Nnelg. GRGY bedenkt de aankleding van de kelder en de kleine zaal boven wordt een punkzaaltje, waarvan Ray Fuego de programmering doet. “Je zou SMIB day kunnen zien als een tentoonstelling van de Smibanese University.” zegt Soort Kill. 

Smibanese University is het nieuwe concept van SMIB waar ze in september mee zijn begonnen. Het is een fictieve school geregeerd door autodidacten zoals de SMIB-leden zelf. Binnen dit leerinstituut bestaat geen hiërarchie, “We zijn allemaal leerlingen, alles wat we doen, doen we met z’n allen.” zegt Soort Kill. De rappers mochten een Smibliotheek openen in de OBA, waar ze een boekencollectie hebben samengesteld met boeken die zij waardevol vinden, zoals ‘Hurricanes’ geschreven door rapper Rick Ross en ‘Shook one’ van Charlamagne Tha God. Ook zijn in de Smibliotheek maandelijks hoorcolleges bij te wonen over uiteenlopende onderwerpen, de eerstvolgende zal plaatsvinden op 22 januari in de OBA Oosterdok. “En je kan er ‘Akira’  kijken”, zegt GRGY, die veel anime kijkt. Met de Smibanese University willen ze onderwerpen onder de aandacht brengen die normaal niet worden uitgelicht in een bibliotheek.  

SMIB day is het startschot van SMIBs vijfjarig bestaan maar ze gaan het hele jaar van alles doen om dit te vieren. Er komt een gezamenlijke SMIB tape aan en er staan allerlei solo projecten klaar. Ze gaan in 2020 nieuwe kleding uitbrengen en er komt een speciale vijfde editie van SMIBxTNO fest. “Het wordt een leuk jaar, als label hebben we veel te vieren” zegt KC. Ook zijn ze al vijf jaar bezig met het filmen van een documentaire, die als het goed is in 2020 wordt afgemaakt. Maar het kan even goed dat dit wordt uitgesteld omdat het vijfjarig bestaan natuurlijk ook gefilmd moet worden.

Ook al profileren ze zich als collectief, ze vinden het belangrijk dat iedereen zich individueel ontwikkelt. Het maken van solo projecten wordt gestimuleerd. “We willen iedereen een plekje geven in de universiteit die we aan het creëren zijn.” zegt KC. Ray Fuego stond altijd samen met GRGY op het podium, tot vorig jaar toen Ray in Tolhuistuin voor het eerst zijn volledig eigen show gaf. Dat was de eerste keer dat GRGY in het publiek stond als toeschouwer van Ray. Dit optreden maakte grote indruk op hem en bij ‘2316’ raakte hij geëmotioneerd: “Dat had ik nog nooit meegemaakt, dat je een liedje hoort en gewoon in tranen uitbarst.”

Ze maken alles samen mee en de family feeling die er was in de tijd dat de feestjes nog werden georganiseerd in OCCII, is er nog steeds. KC: “Elk project is een groepsproject voor ons, ook een solo-album.” Als iemand een album af heeft, wordt die door iedereen beluisterd en wordt er gekeken naar mogelijke featurings vanuit het label. “Je muziek gaat langs je bradda’s voordat het naar buiten gaat, dat is die University thing.” zegt KC.  

Zwart, het solo-album dat Ray Fuego begin 2018 uitbracht was voor KC een van de belangrijkste releases van de afgelopen tijd. Natuurlijk omdat ze met deze plaat de 3voor12 award voor ‘beste album van het jaar’ hebben gewonnen, maar ook omdat Zwart het resultaat was van een moeilijk proces tussen hen allemaal. SMIB begon in deze periode steeds meer te veranderen in een echt label.

“Het was een zwarte periode, we kregen veel discussies met elkaar en Ray had het zelf mentaal zwaar. Maar toen we zagen wat er uit dat proces is gekomen en dat we dan een award winnen, dat hadden we helemaal niet verwacht.” zegt KC. SMIB is inmiddels wel een echt label geworden: SMIBWORLDWIDE. Ze hebben altijd alles zelf willen doen en in de afgelopen vijf jaar bij niemand willen tekenen, daarom zijn ze nu een label; zodat iedereen van SMIB door SMIB getekend kan worden. En ze zijn nog niet klaar met bouwen aan hun imperium. Zo willen ze na de twee Smibanese woordenboeken die in de afgelopen jaren zijn uitgekomen nog meer boeken uit gaan brengen. “Het woordenboek is ook eigenlijk alleen het begin, het is de foundation; de taal. Daarna kan je pas dingen met die taal doen.” zegt Soort Kill. “Verder zien we wat de tijd ons brengt.” zegt GRGY. Tads Thots: “Je kijkt naar wat je nu doet en wat je nu kan en dan ga je weer op een nieuwe tegel staan om te kijken wat je kan en die opportunities worden steeds groter en vruchtbaarder.” “Over vijf jaar willen we sowieso gewoon eigen alles” zegt KC. Inmiddels kunnen ze zich van top tot teen kleden in zelfontworpen kleding, hebben ze een fysieke winkel en een fictieve universiteit. Maar de kunstenaars streven ernaar om in de toekomst alles wat ze in deze maatschappij doen onder hun eigen naam te doen. Ze willen andere muzikanten niet alleen een platform kunnen bieden, maar ze willen bijvoorbeeld ook hun eigen booking agency, management en publishing bedrijf hebben zodat ze alles zelf kunnen regelen. “We geven een nieuwe definitie aan de naam SMIB: Self Made In Business. So Mote It Be.” 

Nek je die?