
De Oerknal
In april lanceerde we het nieuwe sub-merk ‘Kosmos’ in het universum van Paradiso. Een dimensie die ruimte schept voor de onderzoekende, ruimdenkende, culturele ontdekkingsreiziger van Paradiso: de ‘Kosmonaut’.
En wat hebben we samen met deze Kosmonauten een ongelofelijke reis gemaakt door dit multidisciplinaire stelsel. Een constellatie van programma’s die de grenzen verkent tussen kunst, literatuur, wetenschap, politiek en maatschappij. Terwijl de sterren van 2024 langzaam uitdoven, werpen we een blik terug op enkele van de meest memorabele momenten in onze Kosmos.
Crisis, Reflectie en Humaniteit
Het afgelopen jaar bracht ons samen in tijden van onzekerheid: humanitaire crises, een onstuitbare huizenmarkt en de strijd tegen genderongelijkheid. We verenigden ons en kwamen in actie voor Palestina, Libanon en Sudan. De Amsterdamse Krakersgemeenschap vond tot drie keer toe haar thuis in de Grote Zaal voor het krakersbenefiet 'Piepend & Krakend’, en dankzij een benefiet konden we het sluiten van Café Saarein, Nederlands oudste vrouwencafé, voorkomen. De queer gemeenschap vond in de Lutherse Kerk een plek om te luisteren naar de tijdloze woorden van filosoof Judith Butler en met het tweeluik programma ‘Stenen & Pamfletten’ reflecteerden we op de studentenprotesten van de afgelopen maanden, het politiegeweld en doken we in de geschiedenis van het Amsterdams protest.


Dromen
In samenwerking met Vincent op Vrijdag creëerde we een droomwereld in het Van Gogh Museum. Kosmonauten dwaalden door de expressionistische droomwereld van kunstenaar Matthew Wong, terwijl dromen werden ontleed door droomspecialisten en nieuwe inzichten boden. Surrealistische poëzie klonk als een fluistering uit een andere dimensie, en de dromerige performances van Judy Young gaven de avond een bijna etherische glans.

Collectiviteit
Samen met De Kiesmannen richtten we onze blik op Europa, zowel van dichtbij als vanuit de kosmische verte. Tijdens EuropaNacht vierden we wat ons verbindt, terwijl we met hulp van De Kiesmannen een scherp licht wierpen op de koers die in Brussel wordt bepaald en de gezichten achter die beslissingen. Een avond van verbinding en reflectie, waarin we samen nadachten over wat ons als continent sterker maakt.


Een Kosmische Kennisreis
Het maandelijkse wetenschapsprogramma ‘Science & Cocktails’ opende elke maand een portaal naar nieuwe dimensies van kennis en verwondering. We reisden langs de ethische labyrinten van kunstmatige intelligentie, verkenden de relatief onbekende wereld van fertiliteit en ontdekten hoe wiskunde ons leven kan redden. We leerden hoe een universum wordt geboren en hoe ons microbioom effect heeft op ons brein. We onderzochten hoe migratie eigenlijk werkt, doken in de anatomie van sterren als lichtbrengers, de drijfveren achter moord plegen en wat er moet veranderen om humanitaire hulp werkelijk menselijk te maken.

Sounds of the Night
Het small museum—het piepkleine kunstuniversum aan de voorgevel van Paradiso—onderzocht samen met kunstenaars Heleen Blanken, Gabey Tjon a Tham en Bogomir Doringer de ongrijpbare dimensies van de nacht. Welke invloed hebben sociaal-politieke veranderingen op ritmes, rituelen en dansgebaren op de dansvloer? Hoe verschillen onze dagelijkse ritmes van onze ritmes 's nachts? En hoe verandert onze realiteit zodra we de nacht ingaan? Drie verschillende perspectieven die het afgelopen jaar werden bevraagd, onderzocht en gevisualiseerd. Benieuwd naar deze verhalen? Beluister de podcast 'small museum talk'.

Kunst op de voorgevel
Naast het small museum wisselt de voorgevel van Paradiso elke drie weken met een nieuwe gevelexpositie van een kunstenaar. Het afgelopen jaar werden er maar liefst 16 verschillende gevelexposities tentoongesteld op de voorgevel met werken van o.a. Ahmad Mallah, AiRich, Carlijn Kingma, Jesse Averdijk, Puck Rietveld en Melissa Schriek. Meer werken zien? Bekijk alle voorgaande gevelexposities hier.


Gevelexpositie Puck Rietveld
Van oubollig tot feministisch en antikapitalistisch
De handwerkcommunity Knits and Notes vulde deze maand de Grote Zaal tot de nok met creatieve energie, live muziek van The Klittens, performances, talks en een workshop. Het evenement stond in het teken van het doorbreken van traditionele ideeën over breien en haken, en plaatste dit eeuwenoude ambacht in een nieuw, krachtig licht: als een vrouwelijke en grensverleggende kunstvorm. Deze feministische en antikapitalistische makers—ook wel trots bekend als ‘yarn sluts’—tonen hoe zelfgebreide kleding en speelse niemandalletjes niet alleen een statement maken, maar ook een nieuwe beweging binnen de modewereld ontsteken.

Een ode aan het gedrukte woord
Eind november transformeerde Paradiso tijdens het jaarlijkse DRUK-event opnieuw in een bruisende beurs waar meer dan honderd indie-uitgevers verzamelden om hun bijzondere collecties te presenteren. DRUK is al jaren dé plek waar verhalen tot leven komen in de vorm van kunstboeken, (vertaalde) literaire parels, dichtbundels, self-publishing uitgaven en literaire non-fictie. Tussen de unieke papieren objecten, zines en levendige riso- en zeefdrukprints ontdekten Kosmonauten een universum van inspiratie—een tastbare ode aan het gedrukte woord.

2024 was een bewogen jaar, vol ontdekkingen en momenten waarin we samen nieuwe grenzen verkenden. De Kosmos blijft in constante beweging, alsmaar uitdijend en nooit hetzelfde als gisteren. We wensen alle Kosmonauten een schitterend 2025 toe en hopen jullie snel weer te ontmoeten in de oneindige dimensies van onze Kosmos.
Benieuwd welke onbekende dimensies we zullen betreden in 2025? Bekijk onze website en volg ons via Instagram, Tik Tok en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
