Programma
Nieuwsoverzicht

BOBcast vanwege Dylans kunstenaarschap, zijn nieuwe album, het museum én zijn 80e verjaardag

19 juni, 2020

BO Bcast artwork

LONGREAD // BLOG - Altijd wat met Bob Dylan. Je bent voor of je bent tegen. De ene keer komt hij met een topalbum, de andere keer met een ‘onverteerbaar’ kerstalbum. De ene keer is hij uit, dan is-ie weer in. Je kunt maar beter pro zijn ditmaal, want de grootste of in elk geval meest invloedrijke kunstenaar van de twintigste eeuw brengt vandaag Rough and Rowdy Ways uit, een écht spraakmakend album weer. En dan wordt hij ook nog eens 80 op 24 mei 2021. Alle reden om flink uit te pakken met de tweewekelijkse BOBcast dachten ze bij de VPRO. Sugar Mountain sprak met Chris Kijne een van de twee makers van de podcast.

Organisch ontstaan

‘Het idee voor de BOBcast is min of meer organisch ontstaan,’ vertelt Chris Kijne vanuit de auto. Hij staat al een kwartier stil achter een vuilniswagen. Hij neemt daarom alle tijd voor zijn uitleg. ‘Lars Hulshof en ik werken al jaren samen bij het [NPO Radio 1] programma Met Het Oog Op Morgen. We kunnen goed opschieten met elkaar. En we wisten van elkaar dat we allebei Dylanfans zijn. We hadden allebei gelezen dat er een Bob Dylan Archive in oprichting was in Tulsa, Oklahoma tegenover het Woody Guthrie Center.

Dat museum dat opengaat in 2021 bracht het een en ander op gang tussen de twee VPRO-programmamakers. ‘Dylan heeft elk krabbeltje dat hij ooit gemaakt en bewaard heeft in zijn carrière verkocht aan een heel rijke man [George Kaiser]. Dat waren bij elkaar zo’n tien vrachtwagens vol. Mooi detail, ook als het niet waar zou zijn,’ mijmert Kijne met kennis van de soms wat overtrokken Dylantrivia.

‘Lars wilde er een documentaire over maken, over de bouw van het museum, de opbouw van de collectie. Daar hadden we alleen geen tijd voor. We besloten er dan maar een podcast te maken in de aanloop naar de opening van dat museum. Daar kwam die tachtigste verjaardag nog eens bovenop. Het werd een optelsom, 1+1.’ … = 3, hetgeen blijkt te kloppen als je ernaar gaat luisteren.

(Luister hier naar BOBcastdeel 1 - Bob, de leidsman)

Altijd wat met Bob Dylan.

Kenners aan het woord

De frequentie van elke twee weken een podcast te maken van een uur lang is ook al een ‘compromis’. ‘We krijgen na twee uitzendingen al zoveel tips binnen van luisteraars met wie we ook nog zouden moeten gaan praten, dat we wel twee jaar zouden kunnen doorgaan met de BOBcast.’

In de eerste podcast op Dylans 79e verjaardag (24 mei) kwam ‘spraakwaterval’ Matthijs van Nieuwkerk aan het woord over zijn Dylan-fanatisme, in de tweede (7 juni) was het de beurt aan Huub van der Lubbe, zanger van De Dijk, die wat moeilijker uit zijn woorden kwam. Daar stond een prachtversie van To Make You Feel My Love tegenover in het Nederlands, prachtig door hem vertaald en gloedvol gezongen.

Minstens één keer naar Amerika

De bedoeling van de makers is om minstens ook één keer naar Amerika te gaan om uiteindelijk in dat museum uit te komen en wie weet wel bij His Bobness zelve. Voorlopig heeft Kijne al moeite genoeg om thuis te komen. Het goede nieuws is dat hij alweer stapvoets rijdt. Een aanvraag bij het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten is afgewezen. Dylanhaters? ‘Nee, het was niet journalistiek genoeg…’ Zucht!

Nou ja, de coronacrisis maakt het sowieso al lastig genoeg om die plannen te kunnen uitvoeren. ‘We dachten eerst naar Duluth, New York en Woodstock te gaan voor Dylans begin jaren en later nog eens naar studio’s waar hij gezeten heeft in Nashville bijvoorbeeld.’ Afijn, niet getreurd, wellicht valt het nog te combineren met een reportage ter plekke voor de komende Amerikaanse presidentsverkiezingen. Kijne maakt samen met Bas Blokker immers ook de Presidential Podcast, waarvoor hij naar de VS gaat.

Altijd wat met Bob Dylan.

BOBcast actiefoto met vlnr: Gijsbert Kamer, Chris Kijne en Lars Hulshof.]

Het mysterie dat altijd blijft

Na twee podcasts te hebben beluisterd durf ik de voorzichtige conclusie wel aan dat alle gasten in de podcast spreken over het ‘genie Dylan’, de ‘ondoorgrondelijke Dylan’ die altijd een mysterie blijft. Dat is Kijne ook niet ontgaan: ‘We moeten oppassen dat het niet de hele tijd over het raadsel of het mysterie gaat. Daar krijg je als luisteraar na 26 podcasts wel een beetje genoeg van. Het punt is dat het altijd Dylan zelf is die mystificeert. Ik heb net een interview in de New York Times gelezen. Daarin geeft hij op alles antwoord. Leuk hoor, maar als je het uit hebt vraag je je af wat hij eigenlijk gezegd heeft.’

Kijne geeft een voorbeeldje: ‘Een van de vragen is of hij ook improviseert. Hij zegt van niet en dat alles vast ligt. Maar ik heb vaak genoeg meegemaakt bij zijn concerten dat ik dacht: “Verrek, dat was Blowin’ In The Wind!” Ik had het niet herkend. Zo gaat het de hele tijd. Geen improvisaties? Of lulkoek? Zijn gitarist Charlie Sexton beweert dat hij aan de nekspieren van Dylan en aan zijn handen kan zien wat-ie gaat doen. Ik heb weleens gesproken met Larry Campbell die ook lang in Dylans band heeft gespeeld en me iets vergelijkbaars vertelde.’

(Luister hier naar BOBcastdeel 2 - Bob, de meester)

Altijd wat met Bob Dylan.

De moord op JFK? Nooit eerder aan gedacht!

Helemaal mooi wordt het als het 17 minuten durende epos Murder Most Foul ter sprake komt, aldus Kijne. ‘In de jaren negentig is er een essay - of aantekeningen daarvoor - van Dylan geveild dat ook handelde over de moord op Kennedy. Dylan antwoordt glashard dat hij nog nooit eerder over dit onderwerp heeft nagedacht. Dat geloof ik niet!’ Het liefst lijkt hij die krant met dat interview weg te smijten in die voor hem voort boemelende vuilniswagen.

Hij gooit er nog een schepje bovenop: ‘Dylan zegt er nog bij dat je moet oppassen met spullen op een veiling. Dat is allemaal vals. Vooral als zijn naam eronder staat! Tja, het is gewoon waar, hij is zélf degene die mystificeert. Het is essentieel om het daarover te hebben. Het is de kern van zijn kunstenaarschap. Hij zegt eigenlijk: “Hier moet je het mee doen. Ík ga het niet uitleggen.” Hij vindt het niet interessant om er een waarheid achter te zoeken.’

Altijd wat met Bob Dylan.

Murder Most Foul (Lyric Video)]

Het gaat hem alleen maar om de muziek

Samen zijn we het erover eens dat dit alleen de grootste artiesten kenmerkt, of het nou om Dylan gaat, Lennon of Prince. ‘Dat is ook wat Matthijs en Huub zeiden in de podcast. Huub kwam als echte podiumman met het mooie voorbeeld van Dylans grote truc bij concerten. Als een nummer bij Dylan is afgelopen, wordt het donker op het podium. Zijn band vangt als het ware een pauzemuziekje aan. Tot het licht weer aangaat en het volgende nummer begint.’

‘Dylan heeft die hele aangekoekte laag bij concerten weggeschraapt. Het gaat hem niet om een herkenningsapplausje of een ovatie en dat mensen elkaar aanstoten hoe goed ze hem vinden. Het gaat hem alleen maar om de muziek. Op het podium weet hij zich eigenlijk geen houding te geven. Bij de laatste keer dat ik hem zag, in Carré [2015], wipte hij ook steeds van zijn ene op zijn andere been.’

Samen zijn we het erover eens dat dit alleen de grootste artiesten kenmerkt, of het nou om Dylan gaat, Lennon of Prince. ‘Dat is ook wat Matthijs en Huub zeiden in de podcast. Huub kwam als echte podiumman met het mooie voorbeeld van Dylans grote truc bij concerten. Als een nummer bij Dylan is afgelopen, wordt het donker op het podium. Zijn band vangt als het ware een pauzemuziekje aan. Tot het licht weer aangaat en het volgende nummer begint.’ ‘Dylan heeft die hele aangekoekte laag bij concerten weggeschraapt. Het gaat hem niet om een herkenningsapplausje of een ovatie en dat mensen elkaar aanstoten hoe goed ze hem vinden. Het gaat hem alleen maar om de muziek. Op het podium weet hij zich eigenlijk geen houding te geven. Bij de laatste keer dat ik hem zag, in Carré [2015], wipte hij ook steeds van zijn ene op zijn andere been.’

Rough and Rowdy Ways

De bisschop van Den Bosch op de kandidatenlijst voor de BOBcast

Wie zit er eigenlijk in de volgende BOBcast? ‘Dat is [Volkskrantjournalist] Gijsbert Kamer met wie we het gaan hebben over het nieuwe album.’ Kijne is inmiddels thuis aangekomen. Zelf heeft hij op dat moment de plaat nog niet gehoord. Later zal hij nog appen dat hij het een ‘geweldige duistere broeierige plaat’ vindt. Terwijl hij parkeert, vertelt hij dat op de nominatie van toekomstige gasten in de BOBcast My Baby-zangeres Cato van Dijck en actrice Halina Reijn staan, allebei grote fans. ‘Zo langzamerhand moeten we ook vrouwen in onze podcast hebben,’ vindt Kijne. Op de kandidatenlijst prijkt ook Gerard de Korte, de bisschop van Den Bosch. Geen wonder, Dylan is bekeerd tot het katholicisme.

Al die mensen zijn afgestudeerd in de Dylankunde. Maar eigenlijk weet je dan nog niks, vindt Kijne die de sleutel in het slot van zijn voordeur steekt. ‘Ik ken eigenlijk geen enkele artiest die zo beroemd is die er zo goed in is geslaagd om zijn privéleven af te schermen. We weten daar niks van. En nog nooit heeft iemand over hem uit de school geklapt.’ De verwondering is en blijft groot voor Kijne die de voordeur weer achter zich dichttrekt. Dylan is en blijft een ondoorgrondelijk genie en mysterie, 26 BOBcasts lang.

Tekst door: Robbert Tilli

Op zondag 21 juni staat deel 3 van de BOBcast online met Gijsbert Kamer (De Volkskrant), zowel op de NPO Radio 1 website en app als op Spotify. Kamer is enthousiast over de nieuwe Dylan en geeft ‘m de maximale 5sterren, net als Jan Vollaard, zijn collega bij NRC die hetzelfde doet maar danin bolletjes.