Claustrofobisch. Hemelbestormend. Verwijtend. Herfstig. Het zijn zomaar wat bijvoeglijke naamwoorden om de intense muziek van The Twilight Sad te omschrijven. De Schotten produceren een muur van geluid waarin je jezelf heerlijk kunt verliezen.
En dat al dertien jaar lang. In die tijd bracht de formatie vijf albums uit die allen over een zeer beklemmende titel beschikken. Het in januari verschenen It Won’t Be Like This All The Time liet vijf jaar op zich wachten maar is ijzersterk en laat het zowel muzikaal als tekstueel flink spoken. Indiestad besloot op zoek te gaan naar de verhalen achter de sinistere songteksten van zanger James Graham.
Door de jaren heen heb ik me altijd verheugd op de titel van een nieuw album van The Twilight Sad. Ik vond Fourteen Autumns & Fifteen Winters en Forget the Night Ahead alletwee erg tot de verbeelding spreken. Daarna volgden No One Can Ever Know, Nobody Wants to Be Here and Nobody Wants to Leave en nu is daar It Won’t Be Like This All The Time. Elke titel creëert direct al een hele imaginaire wereld. Is het zo ook bedoeld?
James: ‘We wachten altijd heel lang met het kiezen van een titel. Het album moet echt al helemaal af zijn. Dan pas kun je een stap terug doen, er naar kijken en de juiste titel kiezen. Tijdens het opnameproces sta je er te dicht bij om die keuze te maken. Dit keer heb ik een paar potentiële titels rondgestuurd naar de overige bandleden en iedereen koos voor It Won’t Be Like This All The Time. Die titel zegt veel over onze huidige levens, maar het zegt ook veel over hoe de wereld momenteel in elkaar steekt. Fans van ons zijn naar steden waar we live zouden gaan spelen gegaan en hebben de titel met spuitbussen op muren en stoepen gespoten. Daar hebben we heel veel reacties op gehad. Ook indirect van mensen die de band helemaal nog niet kenden. Er was zelfs een meisje die zei dat ze door omstandigheden een enorm slechte dag had gehad en dat ze die tekst op de stoep zag waar ze voorbij liep en dat haar dat veel hoop gaf. Dat vond ik zoiets moois om te horen.’
Dit keer zaten er vijf jaar tussen jullie vorige album en deze nieuwe. Voorheen was dat minder. Kwam dat doordat je een project met Aidan Moffat (Arab Strap) hebt gedaan en muziek hebt uitgebracht als Minor Victories?
‘Nee, dat viel wel mee. Ik heb ook nog aan een ander project gewerkt met Kathryn Joseph, Outlines, maar ik deed dat allemaal terwijl Andy (MacFarlane, gitarist) aan de nieuwe muziek werkte. Dat is onze onderlinge verdeling. Als ik me er mee ga bemoeien gaat het juist vrij snel, ik treuzel niet te lang als het om songteksten gaat. Eerlijk gezegd……een aantal van ons gingen door een moeilijke levensfase heen. We moesten weer heldere koppies krijgen en daar was tijd voor nodig. Ergens ook wel logisch. We waren net klaar met het touren voor ons vierde album toen Robert Smith van The Cure ons mailde met de vraag of we hun voorprogramma wilden doen tijdens hun volledige Amerikaanse en Europese tour. Logischerwijs zeiden we daar ja op en het was ook een geweldige ervaring, maar het betekende wel dat we nog een jaar extra zijn gaan touren. Toen dat afliep moest ik echt alles even verwerken. Ik wilde ook mijn privéleven weer terug zien te vinden. Dat is gelukt. Ik ben getrouwd en ik heb een zoon nu. Daarnaast wilden we een nieuwe platenmaatschappij vinden en hadden we een nieuwe drummer nodig. Geloof me, er waren heel veel goede redenen waarom het dit keer allemaal net even langer duurde.’
Zelfs vorige week hebben jullie nog een show met The Cure gedaan in Mexico. Ik zag daar foto’s van en dat oogde indrukwekkend.
‘Dat was het ook. Het was waarschijnlijk het beste publiek wat ik ooit bij een optreden heb meegemaakt. 65.000 mensen in een stadion die vol passie de muziek van The Cure beleefden en die ook super voor ons waren. Toen Robert Smith het publiek aan het eind bedankte ging er echt een extatische golf door de zaal.’
(10 Good Reasons for Modern Drugs) begint met een soort sirenegeluid. Dat werkt wel. Je bent gelijk bij het nummer betrokken, vanaf de eerste tonen. Maar die tekst is zo onheilspellend. ‘A heavy heart hammered you down, you said the screaming wasn’t loud.’
‘Ik wist direct dat die track het album moest openen. Het is geen blij nummer en ik heb het geschreven toen ik me enorm verloren voelde in deze wereld.’
Dit keer zaten er vijf jaar tussen jullie vorige album en deze nieuwe. Voorheen was dat minder. Kwam dat doordat je een project met Aidan Moffat (Arab Strap) hebt gedaan en muziek hebt uitgebracht als Minor Victories?
‘Nee, dat viel wel mee. Ik heb ook nog aan een ander project gewerkt met Kathryn Joseph, Outlines, maar ik deed dat allemaal terwijl Andy (MacFarlane, gitarist) aan de nieuwe muziek werkte. Dat is onze onderlinge verdeling. Als ik me er mee ga bemoeien gaat het juist vrij snel, ik treuzel niet te lang als het om songteksten gaat. Eerlijk gezegd……een aantal van ons gingen door een moeilijke levensfase heen. We moesten weer heldere koppies krijgen en daar was tijd voor nodig. Ergens ook wel logisch. We waren net klaar met het touren voor ons vierde album toen Robert Smith van The Cure ons mailde met de vraag of we hun voorprogramma wilden doen tijdens hun volledige Amerikaanse en Europese tour. Logischerwijs zeiden we daar ja op en het was ook een geweldige ervaring, maar het betekende wel dat we nog een jaar extra zijn gaan touren. Toen dat afliep moest ik echt alles even verwerken. Ik wilde ook mijn privéleven weer terug zien te vinden. Dat is gelukt. Ik ben getrouwd en ik heb een zoon nu. Daarnaast wilden we een nieuwe platenmaatschappij vinden en hadden we een nieuwe drummer nodig. Geloof me, er waren heel veel goede redenen waarom het dit keer allemaal net even langer duurde.’
Zelfs vorige week hebben jullie nog een show met The Cure gedaan in Mexico. Ik zag daar foto’s van en dat oogde indrukwekkend.
‘Dat was het ook. Het was waarschijnlijk het beste publiek wat ik ooit bij een optreden heb meegemaakt. 65.000 mensen in een stadion die vol passie de muziek van The Cure beleefden en die ook super voor ons waren. Toen Robert Smith het publiek aan het eind bedankte ging er echt een extatische golf door de zaal.’
(10 Good Reasons for Modern Drugs) begint met een soort sirenegeluid. Dat werkt wel. Je bent gelijk bij het nummer betrokken, vanaf de eerste tonen. Maar die tekst is zo onheilspellend. ‘A heavy heart hammered you down, you said the screaming wasn’t loud.’
‘Ik wist direct dat die track het album moest openen. Het is geen blij nummer en ik heb het geschreven toen ik me enorm verloren voelde in deze wereld.’
Live on KEXP
Schrijf je meestal vanuit je eigen ervaringen, ben jijzelf echt de ik-persoon of is het meer proza met personages? Bij een nummer als Shooting Dennis Hopper Shooting kan ik me beide goed voorstellen.
‘Het is altijd heel persoonlijk. Het schrijven van nummers is voor mij heel therapeutisch. Ik schrijf over zaken waarover ik in mijn dagelijkse leven niet zo makkelijk kan praten. Meestal schrijf ik over de donkere kanten van het leven. Blijkbaar is dat wat ik meestal wil verwoorden. En songtitels lijken vaak, net als album-titels ietwat willekeurig gekozen, maar na jaren blijken ze dan toch een innige verwantschap met het hart van de tekst te hebben. Soms zo heftig dat ik het bijna freaky ben gaan vinden.’
Jullie debuut kwam dertien jaar geleden uit. Ik schreef toen voor een maandelijks muziekblad. We ontvingen postzakken vol met cd’s per post. Dat is nu wel anders. Labels vragen amper nog of ik wat mp3’tjes wil ontvangen. Ik klaag niet hoor, want ik kan prima uit de voeten met i-Tunes en Spotify, maar wat ik me wel afvraag, zeker voor een band als The Twilight Sad, omdat jij ook bij Rock Action Records, het label van Mogwai werkt, is dat niet doodzonde voor jullie artwork bijvoorbeeld?
‘Ja, dat is zo. Ons artwork is super belangrijk voor ons. Het visualiseert het verhaal dat we met de nummers vertellen, het kleeft vast aan de thema’s waar een specifieke verzameling liedjes over gaat. We bevinden ons in de gelukkige positie dat we ook het soort band zijn waar mensen albums van kopen. Belangrijk want voor ons is het tastbare werkstuk toch wel meer dan de som der delen. Ik realiseer me dat veel mensen ons ook leren kennen via ‘streaming services’, maar vinyl heeft wel mijn voorkeur. Als consument is dat ook mijn eigen aanpak. Ik luister veel en koop dan op vinyl wat ik erg goed vind.’
Jullie spelen zaterdag 26 oktober tijdens London Calling in Paradiso. Op een ideale tijd. Hoe vaak hebben jullie door de jaren heen al eerder in Paradiso gespeeld?
‘Drie keer. Twee keer in de kleine zaal en een keer in de grote. De grote zaal is een van mijn favoriete zalen ter wereld. Een perfecte grootte en alles klinkt en voelt goed. Het is een eer om die plek in te mogen nemen.’
I’m Not Here (Missing Face) heeft een gitzwarte tekst, maar muzikaal is het misschien wel een van jullie poppy nummers. Wat voor sfeer moest dat nummer krijgen?
‘Tekstueel gaat het over helemaal klaar met jezelf zijn en je afvragen waarom mensen uberhaupt nog om je geven en dan merken dat ze dat toch wel doen! Er is altijd iemand die je wel kan en wil helpen! Zie dat in en stop met jezelf neerslachtig maken. Die tekst toont de strijd tussen die emoties. Muzikaal is het volgens mij een van de beste dingen die we ooit geschreven hebben. Luid, lawaaierig, melodieus, gecompliceerd en toch simpel…het zit er allemaal in. Daarom vind ik het ook een heerlijk nummer om live te spelen.’
Je teksten staan vaak vol met personen die tegen elkaar liegen of die elkaar slaan. Het is een grimmige wereld die je beschrijft. Maar je zingt er heel delicaat over en de songstructuren zijn op een fijne manier broeierig. De luisteraar kan zich er helemaal in onder dompelen. Maar wat gebeurt er nou als jij op een avond melig bent, als je continu moet lachen. Hoe kom je dan toch in de juiste stemming?
‘Laat ik allereerst zeggen dat slaan bij mij altijd metaforisch is. Mensen zijn vaak niet fijn tegen elkaar. Ze zeggen wel eens dat je geen blauwe plekken van woorden kunt krijgen, maar dat is niet waar. Als je verbaal slecht behandeld wordt heeft dat vaak eenzelfde uitwerking. Onze songs zijn inderdaad behoorlijk duister, maar er zit soms toch ook een soort humor in wat we doen. We genieten enorm van wat we doen, maar het voelt logischer om de donkere kanten van het leven te beschrijven. Ook omdat we hopen dat onze luisteraars zich daarmee kunnen identificeren en dat ze er kracht uit putten. Maar geloof me, als je ons op het juiste moment treft, kun je ook wel eens met ons lachen!’
The Twilight Sad speelt op zaterdag 26 oktober tijdens het London Calling Festival in Paradiso.