
Opgetreden van Castricum tot Caïro. Nummers gespeeld van punk tot Spaanse volksliederen. Gearresteerd in Ethiopië. In de aanloop naar The Ex Festival, 30 september in Paradiso, spraken wij met Terrie Hessels. Al bijna 40 jaar gitarist van de band The Ex. Een inspirerend gesprek, want in tijden waar de burn-outs om je oren vliegen lijkt het geheim van hun jarenlange, succesvolle carrière juist: go with the flow. Als je niet te ver vooruit plant, kan er eigenlijk ook niks misgaan. Het brengt The Ex in de meest bijzondere situaties. In dit interview een terugblik op hun belevenissen, en een vooruitblik op het eerstvolgende avontuur: The Ex Festival.
Hoe is The Ex bijna 40 jaar geleden begonnen?
“Het was de tijd waarin alles kon. Iedereen startte maar iets waar hij of zij zin in had. Bijvoorbeeld een bierbrouwerij, fietsenwerkplaats of dus een band. Ik had net mijn studie Journalistiek afgerond, maar een band, dat leek mij en een paar vrienden wel wat. ‘The Ex’ vonden we een goede naam, omdat het kort is en dus makkelijk met graffiti te spuiten op een muur. Zo ging dat. Toen we begonnen konden we niks, we hadden niet eens een gitaar toen we onze eerste optreden al hadden! Ik was destijds in Paradiso toen iemand naar me toe kwam: “Hé! Jij hebt toch een band? Ik organiseer een show, kunnen jullie komen spelen?” We hadden zeven keer geoefend, en gelukkig ging het optreden goed. Ik dacht: dit doen we een paar maanden, en daarna ga ik als journalist aan de slag. Dat is dus iets anders gelopen.”

The Ex - Fück Elise
En hoe is het daarna gegaan?
“Sinds dat eerste optreden in Castricum ging alles eigenlijk heel organisch. We hebben nooit een vooropgezet plan gehad, en in onze hele carrière nog nooit om een optreden hoeven vragen. Het gebeurt gewoon. We begonnen als een punkbandje en werden al snel in het buitenland gevraagd. We hebben in wel 46 landen opgetreden. Het is moeilijk te definiëren hoe dat precies komt. Een Egyptische student had ons bijvoorbeeld in Frankrijk zien optreden tijdens de Arabische Lente. Hij vroeg ons toen weer om in Caïro te spelen, waar ze een bioscoop hadden gekraakt. Te gek toch? Dat soort dingen maken we mee, we komen op de meest vreemde plekken. En daar komen wij op onze beurt dan weer artiesten tegen waarvan we denken, die móeten in Nederland optreden. En zo gaat het maar door.”

The Ex - Tumult (1983)
Jullie begonnen met punk, daarna is er van alles de revue gepasseerd. Van Spaanse volksliedjes tot een samenwerking met een klezmerband. Hoe gaat die transformatie door de jaren heen?
“Dat gaat eigenlijk ook vanzelf. We denken nooit: onze volgende plaat moet echt een hit worden. Of: we gaan het nu over een andere boeg gooien. Het is meer zo dat we om de zoveel jaar onze set een beetje zat zijn. Dan gaan we weer een tijd aan de slag met een nieuw repertoire. En tot nu toe is dat elke keer succesvol gelukt. We spelen dus nooit een oude plaat tijdens een optreden. Dat vinden we totaal niet interessant. Als het goed is wat je speelt, swingt een optreden toch wel. Eigenlijk doen we het heel anders dan andere bands, maar dat realiseerden we ons pas achteraf. We regelen ook alles zelf. We hebben geen manager, geen boekingsagent of platenfirma. We zijn overal zelf verantwoordelijk voor en maken onze eigen keuzes. Dat houdt het voor ons ook leuk en spannend. Het is de beste tip die ik startende bands kan geven. Maar dat het bijna 40 jaar zou duren hadden we natuurlijk nooit gedacht. Dat is belachelijk, haha!”

The Ex & Brass Unbound : ColdWeather : Live in Dublin
Is een politieke boodschap brengen voor jullie nog steeds belangrijk?
“Zeker, het is nog steeds heel belangrijk. Alleen laten we het op een andere manier blijken. Door bepaalde artiesten naar ons land te halen en mee samen te werken bijvoorbeeld. We hoeven het niet meer te schreeuwen in onze nummers.”
Wat is een hoogtepunt geweest in de geschiedenis van The Ex?
“Het Ethiopië-hoofdstuk was een hele speciale tijd, en heeft ons op zoveel bijzondere plekken gebracht. In 1996 was ik er voor het eerst, met mijn vriendin Emma. Via een klein landweggetje reden we Ethiopië binnen, waar we door militaire grenswachten werden gearresteerd. Emma noemde toen de enige Ethiopische artiest die we toen kenden: Mahmoud Ahmed, een soort Ethiopische Sinatra. Je zag ze denken: huh, buitenlanders die onze muziek kennen? Vervolgens was ineens alles goed, en kregen we zelfs te eten. We reden na een mooie tijd het land weer uit met een auto vol cassettebandjes met fantastische Ethiopische muziek.”

Mahmoud Ahmed - Yager Betua Aynama
Jullie zijn er nog vaak terug geweest, en hebben er veel optredens gegeven. Kan je daar iets over vertellen?
“Op één van die cassettes hoorde ik een saxofonist, die had zo’n eigen geluid. Jaren later zijn Emma en ik hem gaan zoeken in Ethiopië. En we vonden hem, het bleek de saxofonist Getatchew Mekuria. Hij was nooit naar school geweest, maar hoorde op zijn 15e een saxofoon op de radio en dacht: dat wil ik ook. Toen is hij een saxofoon gaan kopen en heeft zichzelf alles aangeleerd. Hij had al heel lang niet meer gespeeld, maar ik vroeg of hij in Nederland wilde komen optreden. En daar had hij wel oren naar. We hadden geregeld dat hij met een jazzband kon optreden, omdat hij dat eerder ook had gedaan. Maar toen hij ons hoorde spelen, zei hij: I want to play with you! Geweldig natuurlijk, en het was een groot succes. Uiteindelijk hebben we twee cd’s met hem opgenomen en meer dan 100 optredens gedaan over de wereld. We hebben er zelfs een boek over gemaakt. Inmiddels is hij overleden, maar het was een een van de bijzonderste hoofdstukken in onze carrière.”

Gétatchèw Mèkurya - Ethiopian Urban Modern Music Vol. 5 (1972) FULL ALBUM
Terug naar de reden waarom we dit gesprek hebben: The Ex Festival. Wij vroegen ons af: wat bindt The Ex met Paradiso?
“Met Paradiso voelen we toch wel een bijzondere band. We speelden er in december ‘79 voor het eerst. Sindsdien hebben we er wel twintig keer gestaan. Altijd weer met verschillende soorten optredens. En 30 september organiseren we er dus het festival. Met alle artiesten die komen hebben de laatste jaren samengewerkt, of ze zijn onverwachts op ons pad gekomen. En we spelen zelf natuurlijk ook.”

The Ex (live in Paradiso , Amsterdam 1983)
Wat kan je ons vertellen over de line-up?
“Ik weet gewoon niet waar ik moet beginnen. De avond wordt geopend door de Fanfare uit Makkum. Er is een topband uit Ghana: King Ayisoba. Verder hebben we Zewditu uitgenodigd, een waanzinnige zangeres. Tien jaar geleden verdween ze van de aardbodem. Maar we hebben haar gevonden, gevraagd en ze wilde meedoen. Endris Hassen bespeelt een éénsnarig instrument. Echt een waanzinnige muzikant, die moet je zien. Met Brader Musiki hebben we ooit een single gemaakt en zijn we daarna uit het oog verloren. Zo’n lieve man, een een superster in Turkije, met een hele bijzondere lage stem. Verder Vincenzo Castellana die traditionele muziek combineert met verhalen. Andy doet een optreden met een Franse geluidsdichter, ik doe een duo met Ken Vandermark uit Mexico. Hij is heel beroemd in de jazz-scene. Ook m’n dochter Lena staat op de line-up, zij heeft net bij ons op zolder haar eerste plaat gemaakt en dit wordt haar eerste echte optreden. En natuurlijk het Ethiopische trio (Zewditu Yohannes, Endris Hassen en Misale Legesse, red.), naar mijn mening de beste muzikanten die er zijn op dit moment.”

King Ayisoba: Wicked Leaders
Veertig jaar is wel echt lang. Ben je het nooit zat?
“Nee, tot nu toe niet. Soms hebben we bandleden gehad die dat wel dachten, en dat is ook helemaal niet erg. We vonden steeds weer iemand die erin paste. Jos zong bijvoorbeeld 30 jaar bij ons, en wilde toen stoppen. Jammer, want als leadzanger was hij toch ons middelpunt. Maar we hebben heel veel geluk gehad met Arnold, onze nieuwe zanger. Het gaat echt ontzettend goed met hem erbij. Of er iets is dat we graag nog willen doen? Nee, zo denken wij dus niet. We kijken gewoon wat op ons pad komt, en houden het simpel. Dat werkt voor ons.”
Door Fleur Reuser