Met haar kleurrijke kleding, makeup en beeldschone stem valt zangeres, gitariste en actrice Fatoumata Diawara behoorlijk op. Ze groeide op in Mali, woont momenteel in Italië maar heeft nog altijd een huis in haar stad Bamako. Want Afrika blijft altijd belangrijk voor haar. “Veel Afrikaanse landen hebben grote problemen, ik ben de stem van deze mensen.”
Afgelopen weekend gaf ze een waanzinnige show weg tijdens Le Guess Who, waar ze in prachtige kledij met gele accenten zong en sprak over diversiteit. Diawara toert momenteel door Europa en doet verschillende podia en festivals aan. Samen met haar twee jonge kinderen; die gaan altijd met haar mee. Terwijl we met haar bellen, hangt er een huilende baby op haar arm en roept haar zoontje alsmaar om ‘mama’: “Sinds gisteren vraagt hij al om de zon, om geluk. Hij wil naar buiten, naar het zwembad. Voor kinderen is dit trieste weer niet makkelijk”, vertelt Diawara.
Wat leer je je kinderen over de hedendaagse wereld?
“Ik leer ze over diversiteit. Ze zien de realiteit, omdat ze in Afrika wonen, maar ook hier in West-Europa. Ze zijn kinderen van beide werelddelen. Ik leer ze om niet te oordelen, we zijn allemaal hetzelfde en je moet trots zijn op je afkomst. Beide continenten kennen een zekere meerwaarde.”
Waarom is jouw muziek relevant in deze tijd, denk je?
“Het is moeilijk om dat uit te leggen over je eigen muziek. Maar wat sowieso van belang is voor mij, is dat ik een vrouw ben. Dat is niet veelvoorkomend in Afrikaanse muziek, het zijn voornamelijk mannen die muziek maken. Wij moeten harder vechten voor een plaatsje in de muziekindustrie, om ons te kunnen uiten. We hebben ook een andere kijk op de wereld dan mannen, het is belangrijk om dat te delen met het publiek. Daarnaast mix ik traditionele Wassoulou met elektrische en houten instrumenten en de muziekstijlen die ik tijdens mijn wereldreizen heb opgepikt; ik heb met veel verschillende artiesten gewerkt om mijn geest open te stellen voor andere muzikale invloeden. Een andere reden waarom mijn muziek relevant is in de moderne wereld, is omdat de hedendaagse muziek alleen maar over liefde gaat. Liefde, liefde en nog eens liefde. Liefde is fantastisch, we hebben het hard nodig, maar dit is mijn manier om over liefde te praten: door over problemen te zingen, hoe we kinderen en vrouwen kunnen helpen beter te worden. Ze hebben meer aandacht nodig, want die krijgen ze momenteel niet genoeg. Het is voor mij belangrijker om over deze mensen in nood te zingen, dan over mijn eigen problemen.”
Maar je zingt in je eigen taal, Bambara, zou je misschien meer mensen bereiken door in het Engels te zingen?
“Ik zoek verbinding met mijn publiek. Ik laat ze daarom eerst mijn ziel zien. De muziek is belangrijker dan de woorden, het gaat allereerst om die connectie. En die connectie is nu eenmaal een stuk makkelijker als ik in mijn eigen taal kan zingen, dan komt de boodschap direct uit mijn ziel. Het maakt niet uit of je snapt wat ik zing of niet, die betekenis komt later wel. Ik stel mijzelf bloot aan mijn publiek en ik weet dat ze niet oordelen.”
Zie je een verandering in Afrika binnen jouw generatie sinds je debuutalbum Fatou in 2011?
“Ja, vooral in Mali. Ik zie een heleboel vrouwen die zich kleden zoals ik, haha. Vooral mijn haarstijl is zeer geliefd: je ziet meer rastaharen in Bamako nu. Ik ben zo blij voor ze! Mijn ouders klaagden vroeger altijd over mijn haarkeuze, ik was de enige die dat destijds had. We zijn een traditioneel volk, enorm gehecht aan onze wortels en tradities. Als vrouwen tien jaar geleden hun haren zo droegen zoals ik dat nu doe, werd dat niet gewaardeerd. Maar tegenwoordig doen veel vrouwen het. Daarnaast spelen steeds meer meisjes gitaar en schrijven ze liedjes. Dat is een fantastische ontwikkeling die niet mag stoppen. Ik ben er zo trots op!”
Komende zondag sta je in Paradiso. Wat kunnen we die avond verwachten?
“Vreugde en blijdschap, laten we samen proberen de zon terug te brengen. De zon laten schijnen in Amsterdam. Ook al is het laat in de avond, we zullen die zon te zien krijgen! Het licht zit in onze ziel.”
Fatoumata Diawara speelt zondag 17 november in de Grote Zaal, er zijn nog enkele kaarten beschikbaar.
Door Jolien Eijsink
