Programma
Nieuwsoverzicht

Het favoriete indie-album aller tijden | Deel 6: Therapy? – Babyteeth (1991)

10 april, 2020

Therapy Babyteeth 1991

LONGREAD // BLOG – We zijn toe aan deel 6 uit onze blogserie Het favoriete indie-album aller tijden. Wat je verwacht van voormalig Indiestad-redacteur Fedde Wiersma is dat hij een album van de Noord-Ierse band Therapy? kiest. Met het mes op de keel zouden wij hebben gezworen dat hij Troublegum uit 1994 zou aanwijzen. Nee hoor, en zo kennen we hem eigenlijk ook wel weer. Hij gaat voor het debuut Babyteeth van drie jaar eerder, eigenlijk een mini-album met maar zeven tracks. Liever een ‘half album helemaal goed’ dan andersom – ‘een heel album half goed’- zullen we maar denken. Überfan Fedde heeft de band 60+ keer live gezien, waarvan zes keer alleen al in ‘94-‘95, ook in Paradiso.

Het met goud omrande debuut van Therapy?

‘Tight, tight, tight. What a fucking rhythm section, what a noise.’ Was getekend, Andy Cairns toen hij begin deze eeuw de verhalen achter Therapy?'s debuut Babyteeth (1991) optekende. Ik had het niet beter kunnen verwoorden.

Dit stuk gaat over Babyteeth, het beste indie-album allertijden, maar ik begin met een ontboezeming: ik ben een beetje Troublegum-moe. Het ijzersterkste harnas van Therapy? uit 1994 heeft een deukje opgelopen, nadat het een kwarteeuw onafgebroken m'n favoriete album is geweest.

Ik geef de schuld aan YouTube: hoewel ik het Noord-Ierse drietal halverwege jaren ‘90 zelf als een onaantastbare machine ervoer, moet ik nu vaststellen dat ze op een mindere dag wel heel erg monotoon ‘Jesus without the suffering’ en ‘I'm in hell and I'm alone’ opdreunden. Hoewel ik in Andy Cairns toen zelf een god zag, zie ik nu dat hij wel heel erg de rockster aan het uithangen was.

LONGREAD // BLOG – We zijn toe aan deel 6 uit onze blogserie Het favoriete indie-album aller tijden.

Therapy? Überfan Fedde Wiersma.

Charismatische frontman

De eerste die dat met een brede grijns zal toegeven, is Andy Cairns zelf. Het oplepelen van smakelijke anekdotes is een van de vele markten waarin de charismatische frontman thuis is. Neem deze van acid, booze en speed doordrenkte klucht tijdens een opnamesessie in de beginjaren: ‘In the end I managed to make it to the studio where I was so fucked I spent the entire mixing session under the mixing desk shouting “turn up the feedback” or “sounds amazing” to anyone that would listen.’

In den beginne telt Therapy? twee frontmannen. Geïnspireerd door Hüsker Dü besluiten Cairns en drummer Fyfe Ewing de leadvocalen te delen. Op debuut Babyteeth zijn de vocalen keurig 50/50 verdeeld en ook op opvolger Pleasure Death en ‘major label’-debuut Nurse zingt Ewing veel (o.a. Prison Breaker, Teethgrinder en Disgracelands).

LONGREAD // BLOG – We zijn toe aan deel 6 uit onze blogserie Het favoriete indie-album aller tijden.

Live @ Mean Fiddler London 9 augustus 1991

Babyteeth als de heilige graal

Babyteeth is mijn heilige graal. Het mini-album telt zeven meesterwerkjes, het artwork is grandioos, het biedt een ongeëvenaarde mengeling van noise (Animal Bones, Loser Cop) drone riffs (Meat Abstract) en de beste acid house die je ooit op gitaar hebt horen spelen (Innocent X). Tel daarbij op een trance-achtige flow en een blik moddervette filmsamples uit films als Easy Rider (‘All we represent to them man, is somebody who needs a haircut’) is en Blade Runner (‘Wake up, time to die!’) en je hebt een met goud omrande plaat die na een kleine dertig jaar nog geen deukschade kent.

Therapy? klinkt op Babyteeth als Big Black dat de drummachine heeft ingeruild voor een echte drummer, en als The KLF of oude Prodigy op gitaar. Met het hüskerdüiaanse Dancin' With Manson en vooral Skyward laten de Noordieren ook al zien dat ze een melodie en catchy gitaarsolo in huis hebben, het soort muziek waar ze niet veel later groot mee zouden worden. Minder Big Black, meer Buzzcocks, The Undertones, The Stranglers en Stiff Little Fingers. Stuk voor stuk minder verrassende inspiratiebronnen.

LONGREAD // BLOG – We zijn toe aan deel 6 uit onze blogserie Het favoriete indie-album aller tijden.

Therapy? anno 1991.

Elektronische drumpatronen uit Belgische acid-trance

Het spreekt nogal tot de verbeelding dat Cairns en Ewing in het Noord-Ierland van eind jaren ‘80 niet alleen maar naar Teenage Kicks en Alternative Ulster luisterden, maar dat Ewing met de compilatie New Beat- Take 1 thuiskwam en dat de elektronische drumpatronen uit Belgische acid-trancemuziek de blauwdruk vormden voor Therapy?'s debuutsingle Meat Abstract, Innocent X en het magistrale outro van het grotendeels instrumentale Loser Cop.

De vetste sample zit in dat outro en komt uit het briljante Electra Glide In Blue: ‘Good morning, you fascists, you pigs, you bigots, you pinkos, you fags, you bastards, fuzz’ (politieagenten krijgen hier tijdens een instructie te horen waarvoor ze allemaal uitgemaakt kunnen worden).

Concerten uit begintijd versterken de magie

De concerten van Therapy? uit 1991 en 1992 die op YouTube (en op officiële releases: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Gemil_Box) te vinden zijn, versterken alleen maar de magie van Babyteeth. Hoe onvergetelijk de jaren ‘94 en ‘95 ook waren, de band maakte toen geen muziek meer waarbij Cairns de blik omhoog kon richten en zijn ogen kon sluiten omdat hij in een trance raakte (en zelf niet hoefde te zingen).

Psychologische horrorfilm Magic

Wat ook enorm heeft bijgedragen aan mijn liefde voor Babyteeth, is dat het jarenlang heeft geduurd voordat de puzzelstukjes voor mij op z'n plaats vielen. Dat Ewing zo veel zong? Dat had ik aanvankelijk totaal niet in de gaten.

Op de middelbare school herkende ik geen enkele sample, dankzij het internet kwam je daar later pas achter en worstelde je je door de psychologische horrorfilm Magic met Anthony Hopkins heen, net zolang tot dat ene stukje voorbijkwam. Check hierboven YouTube-fragment uit de film: en daarna hieronder hoe deze sample in het intro van Dancin' With Manson zit:

LONGREAD // BLOG – We zijn toe aan deel 6 uit onze blogserie Het favoriete indie-album aller tijden.

Dancin' With Manson

Rode frutseloverhemden en plaksnorren

Wat was de band in de jaren ‘91-‘95 productief, en wat zit er een groot verschil in uiterlijk en muziek tussen ‘91-‘92 en ‘94-‘95 met 1993 als hele duidelijke scheidslijn. Ik kan me goed voorstellen dat fans van het eerste uur hun wenkbrauwen fronsten bij die rode frutseloverhemden en plaksnorren die het Infernal Love-tijdperk kenmerkten.

Hoe openhartig en aimabel Cairns ook mag zijn, een ding is nog altijd onopgehelderd: was het Ewing's eigen keuze om steeds minder leadvocalen te doen of werd hij door rockster Cairns naar de achtergrond geduwd? Mogelijk volgt na de zomer eindelijk het antwoord, want in dit boek wordt heel smeuïg ‘the full story behind their split with founding member Fyfe Ewing’ beloofd.

Dit jaar 30-jarig bestaan

Ik heb er een heel erg voor moeten waken dat dit stuk niet een grote lofzang op Fyfe Ewing zou worden. Dat zou geen recht doen aan de 25 prachtige jaren die Cairns en bassist Michael McKeegan sinds zijn vertrek vervolmaakten. Het is nadrukkelijk niet zo dat ik zweer bij de beginjaren, want in mijn top-5 Therapy? duikt elke line-up op: Suicide Pact - You First uit 1999 uit de jaren Cairns-McKeegan-McCarrick-Hopkins en Crooked Timber uit 2009 van het drietal Cairns-McKeegan-Cooper. Jongste album Cleave uit 2018 zou zomaar eens hun beste kunnen worden.

Therapy? viert dit jaar haar 30-jarig bestaan. Bij het verzamelalbum dat begin dit jaar verscheen, zat een tweede schijfje Official Bootleg 1990–2020, met daarop van elk album een nummer live. Vijftien nummers! Ik heb me laten influisteren dat Therapy? het meest productieve gezelschap uit Noord-Ierland is. De concertreeks die de band eind maart ook naar Utrecht en Bergen Op Zoom zou brengen, werd uitgesteld vanwege de maatregelen tegen de verdere verspreiding van het coronavirus. De nieuwe afspraken staan voor begin september. Zou het...?

LONGREAD // BLOG – We zijn toe aan deel 6 uit onze blogserie Het favoriete indie-album aller tijden.

Therapy? - Babyteeth (Full Album)

Shit, net iets te lang naar Aerosmith en Lenny Kravitz geluisterd

Ik ben fan geworden begin 1994, toen ik net 14 was geworden. Mijn eerste keer was in juni 1994 op een festival, eerste keer Paradiso op 11 oktober dat jaar. Ik herinner me nog de crowdsurfers, de stroboscooplampen en voorprogramma Spermbirds. Als ik nu terugkijk naar de beginjaren van Therapy? denk ik: ‘Shit, net iets te lang naar Aerosmith en Lenny Kravitz geluisterd.’

NB. Babyteeth staat niet op Spotify, maar wel op YouTube (zie hierboven).

Tekst door: Fedde Wierma
Bandfoto door: Steve Gullick