Het favoriete Americana-rootsalbum aller tijden | Deel 13: Boris McCutcheon & The Saltlicks Cactusman Versus The Blue Demon (2006)

‘Wat een puinhoop hè?’ stelt Sandra een retorische vraag als binnenkomertje. Als medewerker van Paradiso kan ik dat niet tegenspreken. ‘Ik probeer er niet al te erg aan te denken wat we allemaal mislopen. Dat heeft toch allemaal geen zin.’ Feit is dat LDM zijn waarschijnlijk meest lucratieve jaar in zijn bestaan gaat mislopen.

‘Alle heavy hitters op ons roster zouden dit jaar komen,’ zegt ze. Dayna Kurtz hebben ze al na één optreden van haar Nederlandse tour met maar liefst vijf uitverkochte shows naar huis moeten sturen in maart. Dat was helemaal aan het begin van de lockdown. Ze kunnen inmiddels wel aan de gang blijven met het omboeken van concerten. Wel jammer, want ook de versheid van bepaalde nieuwe albums is daarmee in het geding. ‘Rond de releases staan altijd de meeste shows gepland. Dat kan nu even niet.’

De twijfel begint alom erin te sluipen of al die verplaatsingen niet nóg een keer moet worden gedaan en dan nog eens. De datum van vrijgave van de evenementen schuift steeds weer verder op. Veel boekers van Americana-acts schuiven alles al door naar 2021. ‘Amerikaanse artiesten willen nu gewoon niet het risico lopen van weer een dure vlucht te moeten kopen,’ legt ze het helse dilemma uit. ‘Straks moeten ze in september weer omkeren. Vanwege die hoge overheadkosten zie ik ze eerder hun shows in de VS gaan inhalen.’ Birds of Chicago en Frazey Ford hebben ze al doorgeschoven naar volgend voorjaar.

Sandra en Luciano proberen maar positief te blijven. ‘Wij hebben nog wat inkomen uit ons online mailorderbedrijf. Maar dat begint nu ook wat terug te lopen. De mensen kiezen nu in deze financieel onzekere tijden toch iets minder snel voor fysiek product.’ Lezers van dit stuk, die nieuwsgierig zijn naar het favoriete Americana-/rootsalbum van Sandra weten nu waar ze die plaat moeten gaan bestellen.

Die favoriet is ‘niet zo’n waanzinnig grote naam,’ vindt Sandra zelf . Maar wel voor een grote groep fanatieke liefhebbers. Er zitten zelfs zulke überfans tussen die naar bijna alle concerten van hem gaan. Dat is toch wel heel bijzonder. Die pikken zomaar acht tot tien shows mee op zo’n tour.’

Sandra is supergoed voorbereid op ons gesprek. ‘Cactusman Versus The Blue Demon van Boris McCutcheon & The Saltlicks is zijn derde album uit 2006,’ steekt ze van wal. ‘Die eerste twee zijn ook prachtig, maar dit is toch echt zijn pièce de résistance. Op die twee daarvoor hoor je nog invloeden van Calexico, Steve Earle en Guy Clark. Maar die derde is heel anders, heel erg Boris.’

Ze is echt dol op die plaat. Dat merk je meteen. ‘De liedjes op dit album zijn echt geniaal en uit zijn leven gegrepen. Hij was net verhuisd van Boston naar New Mexico. Daar voelt zijn muzikale ziel zich thuis. Daar wilde hij zich permanent gaan vestigen en hij woont er inderdaad nog. Het is een mooie combi, die liedjes met een van de mooiste stemmen in Americana.’

Dan alsof ze het van een papiertje voordraagt volgt een ware liefdesverklaring aan ’s mans stem en talenten. Ik let eerst onvoldoende op en vraag haar het nog eens te herhalen. Ze doet het even gloedvol een tweede keer: ‘Zijn stem is warm, gruizig, kalmerend en soulful tegelijk.’ Dan twee tellen rust om te zien hoe die woorden op mij inwerken (als een linkse directe, wat anders?). En dan: Op dit album is zijn talent voor melodie en teksten onberispelijk. De muziek is rauw, intens en sfeervol.’ Bam! Ik ga neer.

‘In zijn teksten klinkt een hang naar eenzame snelwegen, waar fata morgana’s opduiken op het asfalt.’ Ho, Sandra, steady on girl! Voorbeelden zullen nog volgen. Ze schets eerst een beetje context. ‘Boris heeft een achtergrond in allerlei agrarische zaken. Hij is pompoenenboer geweest in Californië, waar hij ook biologische groenten heeft geteeld. Op dit moment snoeit hij fruitbomen in boomgaarden. Dat werk doet-ie vaak met Bard Edrington zijn maatje in The Hoth Brothers [een side project]. Die is stone mason en metselt muurtjes. Samen nemen ze klussen aan en verdelen onderling het werk.’

Ze kent haar topartiest door en door en begint de mooiste anekdotes door haar betoog te strooien. ‘Toen “Cactus Man” uitkwam kenden wij Boris al een paar jaar. Hij zag en hoorde altijd rare dingen als hij onderweg was en daar verhaalde hij dan over. Zo zag hij een keer een warrig oud vrouwtje dat bakjes met het goedkoopste hondenvoer van het merk Alpo langs de weg zette midden in de woestijn.

‘Hij vroeg haar waarom ze dat deed. Voor de straathonden, antwoordde ze. Ze deed het dagelijks. Maar zodra ze verdwenen was waren het de coyotes die ze in werkelijkheid bleek te voeren. Ze had werkelijk geen idee. Dat verhaal kun je terughoren in de albumopener Volcanic Wind. Wij herkenden het dus al toen die plaat uitkwam.’ Sandra vindt het mooi dat Boris het opneemt voor zo’n ‘gekkie’ zonder haar te veroordelen. Ze begint de eerste regels van het lied te zingen door de telefoon. En dat vind ik nou weer mooi.

I saw a crazy lady on the side of the road
feedin’ the coyotes Alpo, Alpo.
But you can’t scoff an act, a selfless act
of kindness, kindness.

In zijn repertoire schijnt McCutcheons agrarische achtergrond en zijn liefde voor de natuur in door, vertelt Sandra terwijl ze de tracklist scherp in de gaten houdt. ‘Hij woont in een hoog stuk van de woestijn. Daar blijft het veel langer winter,’ vertelt Sandra geanimeerd. ‘Veel van zijn liedjes gaan over zijn verlangen naar het begin van de lente. Deathgrip bijvoorbeeld. Dat vind ik een mooi liefdesliedje.’

The crocuses were pokin’ up through the leaf litter.
She wore a tight wool sweater.
And the daffodils brought me to tears.

So many years I had never smelled the spring.
So many years I had never smelled the spring.
smelled the spring, smelled the spring.

Green Wish is ook een voorbeeld van die lentekriebels bij Boris. ‘Lees het boek Rock And Roll Will Save Your Life van Steve Almond, de Amerikaanse Jan Donkers, waarin Green Wish ook wordt aangehaald als een bijzonder nummer. Na lang zeuren door de schrijver geeft Boris in het boek toe dat het over verlangen naar de lente gaat. Eigenlijk wilde Boris dat wij als luisteraars het zelf kunnen ontdekken.

‘Die Almond komt ook uit Boston net als Boris oorspronkelijk. Hij noemt zichzelf een drooling fanatic number one. Hij loopt met duizenden liedjes in zijn hoofd rond en schrijft daarover. Er staan ook stukken in over Dave Grohl en Gil Scott Heron bijvoorbeeld. Heel leuk is dat hij ook schrijft over nog een van onze artiesten, Dayna Kurtz.’ Noteer deze. Een goede boekentip moet je nooit in de wind slaan.

Ze herhaalt nog maar eens dat dit echt zijn mooiste album is. ‘Het is zijn veelzijdigste werk. Er staan verschillende muziekstijlen op. Dit album is het meest Boris.’ Ze kan het niet laten om door te gaan met voorbeelden te geven. Vooruit dan maar, vertel het ons.

‘Pilgrim is een liedje over zijn met duct tape aan elkaar geplakte oude truc. Moet je deze regel horen: “I used to think… that duct tape would last forever.” Hij zingt daar over het komende overlijden van zijn truck. Er zit zelfs een duct tape solo in, waarbij een rol tape op het ritme van de muziek wordt afgerold!’ Ja dan kunnen ze mij ook opvegen, moet ik toegeven.

Sandra raast intussen voort naar de track Caves Of Burgundy. die ze heeft moeten leren waarderen. ‘Aanvankelijk vond ik het een rare eend in de bijt. Het begint rustig kabbelende, zwelt steeds verder aan met snellere drums, om te eindigen met een epische gitaarsolo. De eerste keer dacht ik: wat doet-ie nou? Na een tijdje werd ik er toch compleet ingezogen. Het is nu zelfs een van mijn favorieten.’

Nog eentje dan om het af te leren? ‘Charles Mingus Bird!’ kraait ze. Wat is daarmee aan de hand? ‘Boris hoorde terwijl hij in een boomgaard aan het werk was een vogeltje zingen dat wat hem betrof de klank van [jazzmuzikant] Mingus had.

Dat nummer giet hij dan in een jazzvorm, een soort ragtime. Dat album is ook zo afwisselend.’ Ze kan er niet over uit hoeveel plezier ze aan dat album heeft beleefd en nog gaat beleven. ‘Hij duurt wel een uur lang,’ waarschuwt ze ongeduldige ‘one-track-minded’ luisteraars voor een lange zit. Tijd zat in deze tijden zou ik zo zeggen. Ga er maar eens goed voor zitten met Boris op.

Na de plaat uitvoerig te hebben doorgenomen, hebben we het nog even over het dagelijkse reilen en zeilen. Sandra en Luciano maken lange wandelingen, waar ze langs de weg kruiden plukt die ze verwerkt in het avondeten. Koken is een van haar hobby’s. Op haar balkon heeft ze ook een kruidentuintje. Wacht eens, net als haar idool Boris McCutcheon heeft ze groene vingers. Dat schept een band. Sterker dan duct tape.

Tekst door: Robbert Tilli