Geïnspireerde Sharon Van Etten ontdekt de Jupiter 4

Dat andere dingen gaan doen, tot nieuwe inzichten kunnen leiden, ligt voor de hand. Bij Sharon Van Etten leidt het tot nóg intensere muziek dan voorheen op haar vijfde album Remind Me Tomorrow. De Jupiter 4 (synthesizer) is de baas hier. Er is zelfs een nummer vernoemd naar dat instrument. De gitaar blijft in het foedraal. Zou kunnen dat die hier en daar door een vervormer gaat, maar dat is het punt niet. Het roer is echt om. En het is goed zo. Man, man, wat een heftig werkje is dit. John Congleton, die ook voor St. Vincent in de weer is geweest, is precies de juiste producer gebleken. Anders komt het niet over.

Wat zijn dan die andere dingen, waar we het hierboven over hadden? Allereerst was er het gebruikelijke rusten en afreageren na een lange tour. Na haar vorige, overigens zeer succesvolle album Are We There (2014) was Van Etten duidelijk aan iets anders toe. Ze ging wat ‘aanklooien’ in haar eigen studio in Brooklyn. Ze was gevraagd om de score te schrijven filmhuisfilm Strange Weather van Katherine Dieckmann, die op haar beurt Van Ettens video’s regisseerde en de hoesfoto van de rommeligste kinderkamer ter wereld heeft gemaakt, waar je niet op uitgekeken raakt. Daarbij had ze haar acteerdebuut gemaakt in de Netflixserie OA en had ze zich ingeschreven voor een studie counseling, waarover hieronder later meer. Alsof ze het al niet druk genoeg had, werd ze ook nog eens zwanger. Zie hier alle inspiratie die geleid heeft tot een album, dat alle deuren der voorspelbaarheid met kracht intrapt.

Vaste luisteraars van BBC 6 Music – waarom hebben we eigenlijk niet zo’n goed radiostation in ons land? - moeten de singles van het album al hebben horen langskomen de voorbije maanden. Je kunt ze domweg niet gemist hebben. Ze springen er zover bovenuit. Je oren kunnen niet anders dan blijven hangen aan zulke schurende muziek met teksten die echt ergens over gaan. De huidige single is Seventeen. Fans van Sharon Van Etten zijn bekend met haar geschiedenis van vroeg op haar eigen benen staan en de verkeerde keuzes maken. Dat weten we van haar oude platen al. Met de intrigerende video erbij kun je deze song waarschijnlijk beter interpreteren.

Je ziet de 37-jarige (vandaag jarig en 38, trouwens!) en de 17-jarige, gespeeld door een goed gelijkende tiener, tegelijk in beeld gebracht. Zij weet als het ware al wat er gaat gebeuren met dat meisje. Ze heeft het zelf namelijk allemaal meegemaakt. Sharon ging op jonge leeftijd met een oudere rockmuzikant, een ware tiran die over haar beschikte. Dat wil niet zeggen dat elk van huis weglopend meisje dat gaat doen, maar zij kent de beslissingen die ten grondslag liggen aan een bepaalde levensstijl. Omdat veel fans haar na concerten daar maar vragen over bleven stellen, heeft ze ook besloten om een opleiding tot counselor te gaan volgen. Ze weet wat er door al die meisjes gaat, en kan hun raad geven. Dat daar nu de geboorte van haar zoontje, nu bijna twee jaar oud, is tussengekomen, doet daar niets aan af. Misschien wil ze juist daardoor wel een rolmodel voor een nieuwe generatie zijn. Er valt van haar vast heel veel te leren.

I know what you wanna say.
I think that you're all the same.
Constantly being led astray.
He's thinking of something you don't.

Downtown harks back.
Halfway up the street.
I used to be free.
I used to be seventeen.
Follow my shadow.
Around your corner.
I used to be seventeen.
Now you're just like me.

Het is verleidelijk om ook in die Comeback Kid, de vorige single van het album, ook haarzelf te zien. Is dat het moment waarop ze aan haar verslaafde muzikant weet te ontsnappen als hij aan het toeren is? Het moment waarop ze terugkeert bij haar eigen familie, die haar weer liefdevol opneemt? Ze zingt het over een andere tiener, maar het slaat duidelijk op haar eigen ervaringen. Dat mag je gerust zo interpreteren.

Hey, you’re the comeback kid.
See me look away.
I'm the runaway.
I'm the stay out late.
I'm recovering.
Kid, at the top of our street.
I was somewhat like him.
I was somebody.

Comeback kid.
Comeback, kid.
Come back, kid.
Let me look at you.

De muziek voor dit album was er eerst. De teksten kwamen pas na de geboorte van haar zoontje. Zo heeft ze er langer over kunnen nadenken dus en ze een interessantere context kunnen geven. Het slot nummer Stay ging aanvankelijk over de liefde voor haar man. Eindelijk had ze iemand gevonden met wie ze oud wilde worden en kinderen wilde hebben. De komst van de baby gaf nóg meer inhoud aan de tekst. Het inzingen van de woorden was een verhaal apart. Omdat het baren van haar kind een dikke 34 uur in beslag nam, had ze geen buikspieren meer over, waardoor ze anders moest gaan zingen. Meer laag dan hoog, want de hoge noten waren tijdelijk even onbereikbaar. Valt best mee hoor, als ze haar keel eens echt opzet in Seventeen. Maar daar hadden we het al over gehad. We vervallen in herhalingen.

Voor de vaste volgers van Sugar Mountain is het misschien even wennen, maar de naam van Sharon Van Etten prijkt wel degelijk op ‘onze agenda’. Neem de term singer-songwriter iets ruimer, en you got it. Op 29 maart staat Sharon Van Etten in Paradiso. De nieuwsgierigheid naar de live uitvoeringen van dit sterke nieuwe materiaal leeft enorm. De show is namelijk van Paradiso Noord verplaatst naar de mothership aan de Weteringschans. Dat de bezoeker het maar even weet. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Tekst door Robbert Tilli

Koop hier je kaarten voor Sharon Van Etten in Paradiso op 29 maart.