Elmer: "Ik heb gewoon schijt en daar heb ik heel veel plezier in"

Elmer is je alter ego: wat zijn precies de verschillen tussen Elmer en Merel Pauw?
Daar heb ik geen eenduidig antwoord op, maar ik ben de laatste tijd veel bezig met wat een alter ego precies betekent. Ik ben altijd mezelf, of ten minste, dat leer je op de toneelschool. Je bent niet een personage, je bent altijd gewoon jezelf. En je reageert vanuit jezelf. De context van de voorstelling maakt dat jij het personage wordt in de ogen van het publiek. Zo denk ik ook dat Elmer is. Maar door de context van op dat podium staan en de teksten die ik schrijf, word ik wel een stuk zelfverzekerder en… ik heb gewoon schijt. En daar heb ik heel veel plezier in.

Heb je die twee kanten altijd al gehad?
Ja, dat zat altijd al in me. Ik heb een hele tijd geleden mijn achternaam veranderd, eerst heette ik Van Houts, nu heet ik Pauw. Toen ik aan het twijfelen was of ik dat zou doen, zei een vriend van me, ‘Ja, je moet je achternaam veranderen, want Merel Pauw is wie jij bent. Enerzijds een bescheiden, verlegen vogeltje en aan de andere kant een heel trots beest dat heel veel aandacht wil. En je bent dat tegelijkertijd.’

Voel je je als Elmer minder kwetsbaar?
Nou, het zit ook wel in de muziek van Elmer. Ik denk dat ik best wel switch tussen schijt hebben, humor, rauwheid... maar ik denk dat ik ook juist kwetsbaar durf te zijn in mijn teksten en in hoe ik op het podium sta.

Je speelt met gender in je optredens: waarom is dat zo'n belangrijk onderwerp voor jou? 
Omdat ik me het meest vrij voel als ik 'ertussenin hang' ofzo. Ik ben eigenlijk mijn hele leven al jongensachtig. Als op de middelbare school ‘non- binair’ meer een term was geweest, dan had ik mezelf denk ik zo geïdentificeerd. Ik voel me het meest vrij op het podium in zo’n witte ballenknijper en een wit hemd, omdat ik dan al zó niet voldoe aan alles wat van vrouwen verwacht wordt aan schoonheid en sexyheid, dat ik denk: ik sta toch al 10-0 achter, dan kan ik net zo goed zo lelijk bewegen als ik zelf wil. Dan voel ik me zó vrij. En grappig genoeg denk ik dat je dan ook heel knap bent als vrouw, omdat je je dan vrij voelt en zelfverzekerd bent.

Wat zorgt ervoor dat je met deze kennis je niet alsnog nu identificeert als non-binair?
Omdat ik zodanig oké ben. Het is best ingewikkeld als je jezelf als non-binair gaat identificeren. Dan moet je mensen verbeteren en daar heel veel mee bezig zijn. Ik heb non-binaire vrienden en het is echt zwaar voor ze. Het is heel fijn dat de voornaamwoorden er zijn, maar het gaat wel gepaard met heel veel energie die je erin moet steken. En voor mij persoonlijk, staat de energie die je daarin moet steken niet tegenover hoe erg ik het vind om haar genoemd te worden of een vrouw. Ik identificeer me niet als heel vrouwelijk, maar wel als vrouw.

Hoe komt jouw muziek tot stand?
Nu werk ik vooral samen met mijn beste vriend, die mijn muziek produceert. Wanneer hij mij een demo stuurt, krijg ik daar een bepaald gevoel bij. Dan krijg ik een beat van Steven en meestal kies ik dan één instrument uit de lagen waaruit de beat is opgebouwd, als leidraad om een flow te ontwikkelen. Dus ofwel ik focus op de hi-hat, of de baslijn, en zo probeer ik per verschillende flow te switchen. Ik probeer het ook altijd zo te doen dat de flow switches inhoudelijk onderbouwd zijn, dus een verandering van gedachten of perspectief.

En de teksten?
Meestal loop ik al een paar weken rond met een onderwerp waarover ik iets wil zeggen. Laatst was dat overwerkt zijn, daarom heet mijn laatste single ook ‘DRUK’. En ik vind het altijd fijn om per EP een onderwerp te hebben. M’n eerste EP ging over mijn claimerige liefde die als ik verliefd ben op een vrouw naar boven kan komen. De tweede EP gaat over mijn liefde voor mannen en de verlammende onzekerheid die daarbij naar voren kan komen.

Kun je ook iets vertellen over de kleding die je draagt in je clips, zoals de bekende trui met 'Gevaar' erop? Zien we daar jouw liefde voor stripboeken terug?
Die is gemaakt door een bevriende kunstenaar, Victor Engbers. Hij maakt kinderboeken over het personage Kapitein Knut en het is altijd Kapitein Knut tegen iets gevaarlijks. En ik houd ervan om heel vaak deze trui te dragen, want dan heb je inderdaad het gevoel dat je een soort stripboekpersonage bent die altijd hetzelfde draagt. Ik switch altijd een beetje tussen ofwel heel veel kleuren en gevaartruien, of heel veel zwart. En pakken natuurlijk.

Het maakt je witheet dat er weinig aandacht is voor vrouwelijke en gender non-conforme rappers in Nederland. Toch zijn je teksten laconiek te noemen. Is dat bewust?
Ik herken me wel in laconiek zijn in songteksten, omdat ik niet meer doe dan waar ik zin in heb: muziek maken. Ik doe gewoon wat ik grappig vind, of wat ik spannend vind om te vertellen, dus dan wordt het vaak.., ja, een flinke dosis schijt en plezier. Ik weiger om een politiek statement te maken in mijn muziek. Fuck dat vrouwen dat moeten doen: wat een bullshit. Laat me gewoon doen wat ik wil doen.

Dus je richt je liever op het positieve?
Precies, ja! Eigenlijk zou ik van de daken willen schreeuwen: luister naar Nina, een van de eerste vrouwelijke rappers in Nederland, of luister naar Ella John, die echt fantastisch is. Ik wil ook graag heel veel props en credits geven aan de geweldige rappers die er nu ook zijn, of die mij voorgingen. Zij hebben ervoor gezorgd dat ik kan doen wat ik doe, omdat zij met duizend-miljoen lef echte pioniers waren. Laten we als vrouwelijke rappers elkaar allemaal noemen, props geven en steunen. Daar word ik heel erg gelukkig van.

Hoe ga je om met negatieve reacties in de media?
Ik vind het grappig om daar inderdaad laconiek of cynisch op in te gaan. Ik moet daar zelf van lachen, als ik op die manier reageer. Ik moet toegeven dat het niet met een soort hoger doel is om de wereld te veranderen. Het is gewoon puur om er voor mezelf mee om te gaan. En omdat ik denk ‘Ik ga jou toch niet overtuigen. Ik vind het al grappig dat je dit kut vindt en dat je de moeite hebt genomen om te reageren. Scroll gewoon verder'.

Is er momenteel nieuwe muziek in de maak?
In het voorjaar van 2023 komt ‘Sorry’ uit. En ik ga in april m’n nieuwe EP maken.

Zijn er mensen met wie je graag een samenwerking zou aangaan?
Met Babs, een heel vette rapper. Als ik ooit iets met Bas Bron zou kunnen maken, dan zou ik flauwvallen denk ik. En ik vind Sor waanzinnig goed. Pfff, ik vind zoveel mensen goed.


In juni sta je samen met de zeven andere finalisten van Zonneprijs in Paradiso. Hoe kijk je daar tegenaan?
Heel veel zin in. Ik vind het zó vet om in de Grote Zaal van Paradiso te staan. Dat is het enige waar ik over na ga denken. Dan is er ook nieuwe muziek inmiddels, dus misschien kan ik dan ook nieuwe liedjes doen. Ik heb er gewoon heel veel zin in.

Tekst: Yvonne den Outer