Ik was al weer halverwege een item over een tropische artiest toen ik besefte dat het nog maar een paar nachtjes slapen is tot Felabration in Paradiso (en Doornroosje) plaatsvindt, met niemand minder dan Seun Kuti en de voormalige band van zijn vader Fela Kuti, The Egypt 80.
Er waren combitickets te koop voor 40 euro waarmee je naar Felabration en maar liefst vijf andere concerten in Paradiso en de Tolhuistuin kan. Je zou denken dat dit koopje binnen no-time weg was… maar nee.Hoewel Felabration is uitverkocht, heeft tropische livemuziek het over het algemeen al jaren zwaar te verduren.
Ikzelf ben geen muzikant of audio-engineer, maar in het volgende artikel van afropop.org John Collin: Ghana, then and now, over de ontwikkeling van Ghanese highlife muziek, wordt het volgende in een notendop uiteengezet: Het digitale tijdperk is wereldwijd aangebroken met directe gevolgen voor bandsamenstellingen zoals we die kenden. Bij Ghanese highlife bijvoorbeeld worden drummers veelal vervangen door drummachines en maken blaasinstrumenten plaats voor synthesizers. Daarbij komt dat het met computers veel minder vaak nodig is om als band gezamenlijk in de studio te zitten, wat bijvoorbeeld maakt dat de vocalen de ene dag ingezongen worden en de gitaar de andere dag wordt ingespeeld. Met equalizers wordt de kunstmatige hi-hat versterkt, vaak ten koste van de vocalen. Ook de dj-cultuur heeft invloed op deze ontwikkeling, aangezien het mixen van geautomatiseerde beatpatronen een stuk eenvoudiger is. Het resultaat hiervan is ofwel dat een band live niet klinkt als op het album, of dat er, vaak zelfs, helemaal geen band op het podium staat.
Ik hoor je denken: ‘Wat is dan precies het probleem? Ik houd van het geluid van drummachines en synthesizers, waarom moet ik nog naar die oude rotzooi luisteren?’ Dat hoeft ook niet, maar wie weet er over een paar jaar nog hoe je highlife op de gitaar speelt? Of hoe je op de juiste manier percussie opneemt? Kortom, er is binnenkort misschien niet eens meer de mogelijkheid om deze instrumentale meesters te horen spelen, omdat ze er simpelweg niet meer zijn. Wanneer toch niemand het luistert, waarom zou een jongere generatie het dan nog leren? Ik ben hier het levende voorbeeld van: ik ben zoon van een highlife-gitarist, maar ik heb zelf geen idee hoe een instrument te bespelen.
Dit is het doemscenario voor veel tropische livemuziek. Zijn er manieren om dit te vermijden? Ja en voor een gedeelte gebeurt dit al. Bij highlife is het bijvoorbeeld zo dat de Ghanese kerk een belangrijk instituut is voor het behoud van deze bands. Ook zijn er veel elektronische muziekproducers die de zaak steunen doordat zij graag instrumentale meesters laten inspelen voor hun nummers. Oprechte muziekliefhebbers zorgen ervoor dat vele concerten, die met man macht worden gepromoot, toch plaatsvinden zonder dat er per sé aan wordt verdiend. Hierbij wordt livemuziek veelal aangevuld met dj’s om zo een groter publiek aan te spreken. Tot slot zijn er nog verschillende platenlabels toegewijd aan het uitbrengen van tropische muziek. Dit alles is alleen niet genoeg zonder publiek, uiteindelijk komt het er op neer dat ook jij je steentje bijdraagt door wat vaker bands in levende lijve te bezoeken!
Door Bram Owusu