Bas van Holt beluistert het ‘verloren’ album Homegrown van Neil Young

Voor een eerste plaatsbepaling van het oude nieuwe album van Neil Young volgen we de aanwijzingen van ‘Dinosaur Senior’ zelf. Hij ziet het als de ontbrekende schakel tussen Harvest, Comes a Time, Old Ways en Harvest Moon. Die sfeer heeft het inderdaad. Sugar Mountain spreekt Bas die net bezig is zijn fietsband te plakken. Tijdens een klusje in of rond het huis naar muziek luisteren zorgt zoals bekend voor een verhoogde concentratie. Zelf heb ik het album al een paar keer gedraaid tijdens de afwas. Hij is binnengekomen bij mij. Hoe zit dat met Bas? ‘Ik heb hem nu vijf keer gedraaid,’ zegt hij. Zijn eerste indruk is goed, maar vijf draaibeurten vindt hij nog te weinig voor een echt afgewogen oordeel.

‘Op dit moment zou ik hem nog niet direct in een rijtje van mijn favoriete albums opnemen als ik een seventies Neil Young luistersessie zou moeten organiseren,’ oordeelt hij streng maar fair. ‘Dat kan nog veranderen. Het is zeker geen tweede On The Beach. Als dat zo zou zijn, dan was ik nu helemaal gek geworden. Ik hoor er ook geen missing link in. Hitchhiker dat ook jarenlang is blijven liggen zou ik waarschijnlijk eerder in zo’n rijtje niet te missen albums van Neil Young uit de jaren zeventig opnemen.’

Maar nogmaals: het gaat nog maar om zijn eerste indrukken. Hij heeft het gevoel alsof hij eenzelfde valse start maakt als het album Homegrown zelf. In het openingsnummer Separate Ways hoor je dat de opnameknop net iets te laat wordt ingedrukt en dat de tape zich nog op gang moet slepen. In een vergelijkbare situatie zit Bas nu ook. Je moet zo’n plaat een langere incubatietijd geven. Hij heeft het album niet al twee weken in huis gehad zoals de meeste journalisten die er nu vijf sterrenrecensies aan wijden.

Wat Bas nu wel al kan doen is alle nummers langsgaan en vertellen welke echt nieuw zijn – zeven van de in totaal twaalf tracks - en welke hij al van andere releases kent. En passant heeft hij er dan ook echt wel een mening over. Later stuurt hij een appje waarin hij zegt het album nog een paar maal te hebben beluisterd en ook die van Bob Dylan en dat hij razend enthousiast is over allebei. Laten we nu eerst naar zijn eerste impulsieve gedachten teruggaan. Dan mag hij later zijn eigen woorden amenderen.

De eerste drie liedjes van het album – Seperate Ways, Try en Mexico - zijn sowieso allemaal nieuw en worden enthousiast ontvangen door onze Neil-watcher. ‘Het is een break-up-plaat. Dat eerste liedje gaat duidelijk over zijn scheiding van [actrice] Carrie Snodgress. Ook hun zoontje wordt daar liefdevol aangehaald.’

Het is door die somberheid dat die plaat toen door Neil is tegengehouden voor release als de ‘beoogde opvolger’ van diens doorbraak- én hitalbum Harvest (1972). ‘Het verhaal gaat dat hij zich door Rick Danko van The Band heeft laten adviseren in plaats daarvan Tonight’s The Night [1975] uit te brengen.’

Het is voor Bas meteen duidelijk dat Homegrown in de eerste helft van de jaren zeventig is opgenomen. Dat hoort hij direct. De aanwezigheid van Levon Helms van The Band op Seperate Ways en Try wijst daar al op. Neil trok in die tijd wel vaker op met leden van The Band. Dat was al zo op On The Beach. Op het genoemde nummer zingt ook Emmylou Harris mee. Ook dat is Bas niet ontgaan.

We komen aan bij het titelnummer Homegrown. ‘Staat ook op American Stars ’n Bars,’ weet hij. ‘Maar wel in een andere uitvoering.’ Dat klopt, dat is een bandversie met Crazy Horse. Na Homegrown volgt Florida, een bizarre droom die Neil vertelt terwijl hij met Ben Keith met natte vingers over de rand van wijnglazen wrijft, hetgeen een irritant geluid opwekt. Niet besteed aan Bas. Had eraf gemogen wat hem betreft. Maar hij spaart het verder als dat betekent dat het in 1975 ook op de plaat zou zijn gekomen.

Kansas, net als Mexico solo gespeeld (de een op gitaar en mondharmonica, de ander op piano) vindt hij te gek. Beide nummers kwamen al eens voor in de film Neil Young Trunk Show (2009), maar wij tellen ze als nieuw. Dan volgt er als achtste nummer een bluesje We Don’t Smoke It No More. Dat vindt hij wel erg gewoontjes, ‘dertien uit een dozijn’ zelfs.

Wat dat aangaat is het te vergelijken met Goodbye Jimmy Reed op Dylans laatste. Individueel is het misbaar. In de context van een geheel album is het toch wel leuk. ‘Zeker die pedal steel solo van Ben Keith op het randje,’ vindt Bas, die het nummer daarom toch wel kan waarderen. ‘Ze roken het niet meer… Eten ze het nu…?’

Tussendoor gooit hij er nog even een leuke Dylan-Young anekdote tegenaan. ‘Ze schijnen goed bevriend te zijn en geregeld met elkaar te bellen. Wist je dat? ’vraagt Bas aan me. Nou nee, dat is nieuw voor me, maar klinkt heel logisch, daar ze allebei twee van die eeuwig mysterieuze figuren zijn uit de oertijd van de popmuziek. ‘[Mede-Dawn Brother] Levi [Vis] had ergens gelezen dat Bob Neil bijvoorbeeld belt om hem te vragen waar hij een bepaalde hoed had gekocht die hij in de een of andere tv-show op had.’

Alweer een lid van The Band, ditmaal Robbie Robertson, is te horen in het volgende lied White Line, dat erg aan Heart of Gold doet denken. Dat was al bekend in de harde banduitvoering met Crazy Horse op Ragged Glory (1990) en stond in een live soloversie ook al op het bovengenoemde Songs for Judy.

‘Ik vind vooral het gitaarwerk in de intro van Robbie Robertson hier heel geslaagd. Daarna speelt-ie ietsje minder alsof hij het akkoordenschema niet helemaal kent. Ze hadden hem even moeten “uitzetten”, haha.’ Speciaal voor Neil Youngfans die dit niet pikken, weet wel dat Bas dit tongue-in-cheek zegt.’

Vacancy, het hardste nummer op het album, een verwant van Cinnamon Girl, is een absolute voltreffer voor Bas. Daarna volgt nog Little Wing dat in exact dezelfde solo-uitvoering ook al op Hawks & Doves uit 1980 stond. Het slotnummer Star of Bethlehem hadden we hierboven al besproken en ook het ‘bezwaar’ dat daaraan kleefde.

Of het album exact hetzelfde is zoals het was klaargemaakt in 1975 alvorens het voor 45 jaar op de planken werd gelegd, weet Bas niet. Maar het feit dat het toen gemaakte artwork nu alsnog wordt gebruikt trekt hem over de streep. ‘Prachtig hoesontwerp overigens,’ verklaart Bas. ‘Heel cool. Past heel erg in het “retro van nu”. Het lijkt eerder alsof het nu ontworpen is met de tijd waarin het werkelijk is gemaakt in het achterhoofd. Zou zo de afbeelding op een koffieblik kunnen zijn. En van wie is die hond?’

Hij blijft even stilstaan bij de maiskolf in de afbeelding direct onder de titel Homegrown en met het onderschrift never known to fail. ‘Ja als je planten zo zelf kan laten groeien, dan zou ik het ook doen.’

Hij heeft voor ons ook even het personeel op de plaat gecheckt. Veel oude bekenden, the usual suspects eigenlijk. Een naam springt eruit voor Bas. ‘Ene Karl T. Himmel drumt op vier tracks,’ vertelt hij. ‘Dat was voor mij een heel onbekende sessiedrummer, die later nog eens genoemd wordt in de credits van Rust Never Sleeps [1979]. Maar als ik wat beter kijk zie ik dat hij ook drumt op Comes a Time, op heel veel J.J. Cale-platen - op Naturally, een van mijn top 5 favoriete platen - en bij Leon Russel.’

Dat Neil Young nog albums klaar heeft staan in zijn archieven voor releases pas wanneer hij dat wil, vindt Bas wel een mooie gedachte. ‘Wij hebben met Dawn Brothers dit jaar in januari een single opgenomen, die waarschijnlijk niet meer zal uitkomen. Oké, dat heeft dan geld en tijd gekost, maar je moet als band ook het zelfrespect hebben om bepaalde platen niet te willen uitbrengen.’ Wie weet, veranderen Dawn Brothers ook nog wel een keer van mening over die geaborteerde single.

Wat doen ze eigenlijk nu midden in de coronacrisis? ‘We hebben het grootste gedeelte van de tijd helemaal niets gedaan,’ verzekert hij me. ‘We hebben even de koppen bij elkaar gestoken. We hebben besloten geen streams te doen en ook niet aan social media. Iedereen mocht eens tijd aan zichzelf gaan besteden en van de natuur gaan genieten.’ Zelf is hij om de dag intensief gaan wielrennen. In de zomer trekt de band naar midden Frankrijk om daar net als The Stones bij Exile On Main Street of The Band tijdens Music From Big Pink in een gehuurde villa in veertien dagen hun derde plaat op te gaan nemen.

‘We nemen al onze instrumenten en opnameapparatuur mee. We hebben zo’n dertig liedjes om uit te kiezen. Iedereen in de band schrijft en zingt nu lead. Op die single zongen we al alle vier een couplet. Ik ben heel benieuwd waar dat op uit gaat lopen,’ steekt hij zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken.

Tenslotte gevraagd naar zijn eindoordeel over Homegrown, bouwt hij enige reserve in. Mogen we zeggen, dat als-ie echt zo goed was geweest, dan zou-ie toen wel uitgebracht zijn? Zo ver wil Bas niet gaan: ‘Vooropgesteld dat niet elk schot raak is, zou ik zeggen: erg goed maar niet dat onmisbare topalbum.’ Dat zegt hij omdat hij het album nog onvoldoende heeft verteerd. ‘Het zijn nog maar losse gedachten, net als die plaat ook uit losse flarden lijkt te zijn opgebouwd.’ Hij heeft meer tijd nodig.

Dan volgt er dat appje waarin hij zijn standpunt heeft bijgeschaafd. ‘Vandaag nog twee keer geluisterd en ik ben toch wel echt heel erg onder de indruk. Die van Bob is ook echt belachelijk goed.’ We besluiten er daarom nog even over te bellen. Dat gebeurt een dag later na een monstertocht op de racefiets.

Hij is eruit nu. Het verdict luidt: ‘Er staan gewoon minder pakkende melodieën op. Dát is het! Er zijn geen hooks en geen riffs. Het heeft niet die klank en het mist de urgentie van bijvoorbeeld Cinnamon Girl. Het is allemaal wat minder traditioneel qua compositie, waardoor het net wat minder snel beklijft. Maar die plaat is na een paar dagen wel onder mijn huid gaan zitten. Niks is luid, alles is heel stoned. Ik weet ook zeker dat Robbie Robertson direct heeft meegespeeld zonder dat er eerst afspraken zijn gemaakt. Daar houdt Neil van. Juist daarom wil hij het ook hebben. Hij wil nooit een tweede poging. Niet voor niets zegt hij altijd: “If you can’t play live, you can’t play.” Ja, Neil is ook nog eens de koning van de oneliners.’

Dat was het wat hem betreft. Hier moeten we het maar mee doen. Homegrown is een sluipmoordenaar.

Tekst door: Robbert Tilli