What's on
Spinozadag11 uitsnede website

Spinozadag 2018 - Vreemdeling

Spinozadag 2018 - Vreemdeling

zondag 25 november 2018

zondag 25 november 2018

In Paradiso - Main Hall

Doors: 11:30, Doors close: 16:30, Main programme: 12:00

Studenten: €10,- incl. daglidmaatschap
  • Program is seated only

Rondom de geboortedag van Spinoza organiseert de Amsterdamse Spinoza Kring in samenwerking met Paradiso sinds 2008 een lezingen- en discussiemiddag ter ere van deze wereldberoemde filosoof. 

Sprekers: prof. dr. Irene Zwiep (hoogleraar Hebreeuwse, Aramese en Syrische talen en culturen aan de Universiteit van Amsterdam), dr. Pooyan Tamimi Arab (universitair docent religiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht) en Luc Panhuysen (historicus en journalist).
De Spinozadag 2018 wordt geopend door Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam. 
Met muziek van het Shandiz ensemble.

Spinoza zouden we tot voor kort ‘allochtoon’ hebben genoemd, omdat zijn vader in Portugal was geboren. Maar ook vluchteling, want hij was afkomstig uit een familie van converso’s, ook wel aangeduid met het scheldwoord marranen - letterlijk ‘zwijnen’-, dat wil zeggen joden die in Spanje en Portugal onder dwang tot het christendom waren bekeerd om verbanning te voorkomen. 

Vanwege de constante druk van de inquisitie, die deze ’nieuwe christenen’ ervan verdacht in het geheim trouw te zijn gebleven aan het jodendom, waren zij naar het Noorden gevlucht en gebruik makend van de geloofsvrijheid in de nieuwe Republiek terug gekeerd tot het jodendom. Spinoza bleef een buitenstaander, in die migrantengemeenschap, maar ook, na zijn verbanning in het verzuilde Nederland. Hij sloot zich namelijk niet bij een van de vele andere geloofsgemeenschappen aan. Hij schreef zijn werken in het Latijn en slechts met tegenzin maakte hij soms gebruik van het Nederlands. Toch kon de ‘vreemdeling’ Spinoza een icoon van Nederland worden en is hij tot het boegbeeld van Amsterdam uitgeroepen (cultuurnota 2007). Dit conflict tussen vreemdelingschap en integratie heeft Spinoza niet alleen in zijn leven opgelost, maar in het Theologisch-politiek Traktaat legt hij ook uit hoe Nederland toen succesvol met vreemdelingen omging en zo de basis voor zijn Gouden Eeuw legde. Net als in de zeventiende eeuw kent Nederland nu veel ‘vreemdelingen’. Inmiddels heeft nu weer ongeveer de helft van de Amsterdamse bevolking een ‘migratie-achtergrond’. Laten Spinoza’s ervaring en analyses zich vertalen naar de huidige tijd?

Tijdens de Spinozadag 2018 proberen we vanuit verschillende richtingen die vraag te beantwoorden. Spinoza’s achtergrond als vluchteling/vreemdeling, zijn filosofie, en de demografie van Amsterdam zullen zowel vanuit de geschiedenis als de actualiteit belicht worden. 

Prof. dr. Irene Zwiep is hoogleraar van de Leerstoelgroep Hebreeuwse, Aramese en Syrische talen en culturen aan de Universiteit van Amsterdam. Haar onderzoek concentreert zich op Joodse culturele en intellectuele geschiedenis vanaf de Middeleeuwen, met nadruk op de Verlichting en de negentiende eeuw. 

Dr. Pooyan Tamimi Arab is universitair docent religiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht. In zijn onderzoek richt hij zich op betwiste afbeeldingen, Islam en religieuze diversiteit in Nederland. In de recente publicatie "Amplifying Islam in the European Soundscape" onderzoekt hij hoe Islamitische geluiden in Nederland de culturele normen uitdagen en in hoeverre deze gereguleerd worden door de Nederlandse grondwet en overheid. 

Luc Panhuysen is historicus en werkte tien jaar als journalist bij het Parool en de Groene Amsterdammer. Hij schreef diverse historische publicaties over Rousseau, Lord Byron, de wederdopers, Jan van Leiden, Johan en Cornelis de Witt en het rampjaar 1672.

De internationaal geroemde filosoof Baruch de Spinoza (1632-1677) is geboren in Amsterdam en woonde zijn hele leven in Nederland. Zijn denken heeft velen geïnspireerd, waaronder Goethe, Hegel en Einstein, en is ook vandaag nog uiterst actueel. 


View event on Facebook

Line-up

Main Hall

    How to get to Paradiso

    Paradiso is on the Weteringschans 6-8 in Amsterdam. That is very close to Leidseplein. From every part of the city there are trams heading towards Leidseplein. From there on out you can walk to Paradiso. Travelling by car is difficult, since there are only a few busy parking lots nearby. 

    Paradiso Programme

    What's on