Bouwstenen van het universum
Bouwstenen van het universum
zondag 6 januari 2013
zondag 6 januari 2013
Lezing door Prof. dr. Henkjan Honing (hoogleraar muziekcognitie, Universiteit van Amsterdam): Wat is muzikaliteit?
Wat zijn de bouwstenen van muziek? Dat lijkt een relatief eenvoudig te beantwoorden vraag. Zoek het op in een willekeurige encyclopedie en deze noemt melodie, harmonie, ritme en dynamiek. Wat zijn de bouwstenen van muzikaliteit? Dat is lastiger te duiden, om de eenvoudige reden dat daar nog niet zoveel onderzoek naar is gedaan. Mede daarom is het verstandig een verschil te maken tussen muziek en muzikaliteit.
De term muzikaliteit wordt gebruikt om een verzameling vaardigheden aan te duiden waarmee het mogelijk is om melodische en ritmische patronen waar te nemen en te waarderen. Denk aan relatief gehoor — het herkennen van een melodie, los van de absolute toonhoogte waarop gezongen wordt — en maatgevoel — het horen van regelmaat of een regelmatige puls (de ‘beat’) in een variërend ritme. Het opmerkelijke is dat deze muzikale basisvaardigheden zich spontaan ontwikkelen bij baby’s en jonge kinderen. Maatgevoel en relatief gehoor lijken de bouwstenen te zijn van onze muzikaliteit: ze zijn deel van onze biologie.
Muziek is daarentegen een cultureel fenomeen, gebaseerd op die muzikaliteit. De wisselwerking tussen cultuur en muzikaliteit levert de ingrediënten voor de enorme verscheidenheid aan muziek die zich in verschillende culturen ontwikkelt.
In zijn Paradisolezing zal professor Henkjan Honing laten zien hoe recent onderzoek probeert antwoorden op deze vragen te krijgen. Wat is er te zeggen over de oorsprong van muziek en muzikaliteit vanuit een biologisch en evolutionair perspectief? Hoe is muziek ontstaan? Is muziek uniek voor mensen, zoals taal dat lijkt te zijn? En zo niet, welke muzikale vaardigheden delen we dan met andere primaten?
De lezing duurt tot 12.00 uur en na de lezing is er gelegenheid tot het stellen van vragen en discussie met de spreker. De discussie wordt ingeleid met een korte vraagstelling, gepresenteerd door Fleur Bouwer, promotiestudent bij professor Honing. Naast haar studie als klarinettiste behaalde Fleur begin 2011 cum laude haar Master diploma psychologie, met als afstudeerrichting Brein & Cognitie.
Henkjan Honing is als hoogleraar muziekcognitie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is een gepassioneerd voorvechter van dit nieuwe interdisciplinaire vakgebied, dat ons fundamentele inzichten verschaft in de rol van perceptie, emotie, geheugen, aandacht en verwachting in het luisteren naar muziek. Honing bezet tot 2013 de KNAW Hendrik Mullerleerstoel en heeft meer dan 150 internationale publicaties over muziekcognitie en muziektechnologie op zijn naam staan. Zijn meest recente boek voor een groot publiek is Iedereen is muzikaal. In April 2013 ontvangt hij de Distinguished Lorentz Fellowship, een wetenschapsprijs van het Netherlands Institute for Advanced Study for Humanities and Social Sciences (NIAS) en het Lorentz Center Leiden, in samenwerking met KNAW en NWO.Meer informatie over het onderzoek en de publicaties van Henkjan Honing: www.iedereenismuzikaal.nl
In de Paradisolezingen 2013 worden de bouwstenen van ons universum blootgelegd. Acht vooraanstaande Nederlandse wetenschappers spreken over elementaire deeltjes, sociale en neurologische bouwstenen en de ontwikkeling van het leven. Overige zondagochtend lezingen:
Zondag 27 januari – Prof.dr. Ewine van Dishoeck (moleculaire astrofysica UL) – Water en de bouwstenen voor leven in het heelal
Zondag 10 februari – Prof.dr. Stan Bentvelsen (theoretische fysica Nikhef/UvA) – Higgs: wat en hoe?
Zondag 24 februari – Prof.dr. Jelle Reumer (paleontologie, Natuurhistorisch Museum Rotterdam/UU) – De ontwikkeling van het leven
Zondag 24 maart – Prof. dr. Frans de Waal (ethologie Emory University Atlanta) – De bonobo en de tien geboden – op zoek naar humanisme bij de primaten
Zondag 14 april – Prof.dr.ir. Maaike Kroon (scheidingstechnologie TU/E) – Door kundig scheiden bouwen aan een duurzame toekomst
Zondag 12 mei – Prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven (kwantumfysica TUD) – Over het Majorana-deeltje
Zondag 26 mei – Prof.dr. Marianne Rots (medische biologie RUG) – Epigenetica en het bouwplan van ons lichaam
Co-productie met Verstegen & Stigter / culturele projecten, met ondersteuning van de Koninklijke Academie van Wetenschappen, de Vereniging van Nederlandse Universiteiten, NEMO, en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen.
Paradiso
56 years of concerts, club nights and culture

Concert
Just confirmed
Belinda Carlisle
In Paradiso
2 September

Concert
Just confirmed
M Huncho
In Paradiso
3 May

Just confirmed
Mahazine 2 Release Party
In Paradiso
25 February

Concert
Just confirmed
Cymande
In Paradiso
11 October

Just confirmed
Mallrat
In Paradiso
14 June

Concert
Just confirmed
Sirens Of Lesbos
In Paradiso
5 May

News
Just confirmed
Djo voor twee concerten naar Paradiso in juni
24 January

Concert
Just confirmed
Lucy Dacus
In Paradiso
16 June

Concert
Just confirmed
Wolfmother
In Paradiso
8 August

Concert
Just confirmed
Arz
In Paradiso
13 April

News
Just confirmed
Happy Mondays met 'Greatest Hits'-shows naar Paradiso
22 January

Concert
Fat Dog
In Paradiso
14 April

Concert
Just confirmed
Lambrini Girls
In Paradiso
9 December

Concert
Just confirmed
Katie Tupper
In Paradiso
20 April

Concert
Just confirmed
Vundabar
In Tolhuistuin
18 May

Concert
Just confirmed
Kap Bambino
In Paradiso
19 April

Concert
Paceshifters
In Bitterzoet
15 March

Just confirmed
Clutch
In Paradiso
11 December

Concert
Just confirmed
Leifur James
In Paradiso
2 April

Concert
Fuz
In Paradiso
14 February

Concert
Just confirmed
Mannequin Pussy
In Tolhuistuin
29 May

Concert
Just confirmed
Young Franco
In Bitterzoet
7 June

Just confirmed
Amos Lee
In Paradiso
17 July

Concert
Just confirmed
Black Country, New Road
In Paradiso
13 October

Concert
Just confirmed
Cero Ismael
In Paradiso
18 April

Concert
Just confirmed