The Drive-By Truckers belichamen de dualiteit van Amerika

Drive-By Truckers, ‘est. since 1996’, staan met hun poten stevig in de klei van de Amerikaanse geschiedenis. Het begint al met het gegeven dat co-founder Patterson Hood – de andere is Mike Cooley – de zoon is van de legendarische bassist David Hood uit de huisband van de Muscle Shoals studio’s. De oorsprong van DBT ligt dan ook in Alabama, maar ze hebben zich geografisch danig verbreed door de jaren heen.

Kijken we buiten de muziekgeschiedenis om, dus ook verder dan de titel van hun veelgeprezen Sourthern Rock Opera uit 2001, dan speelt de Amerikaanse geschiedenis inhoudelijk altijd een grote rol in hun werk. Patterson en Cooley haken altijd in op de actualiteit, maar op American Band, meer en ook beter dan ooit. De politieke situatie in de VS met een weer ouderwets aanzwellende golf van racisme en onstuitbaar wapengeweld vraagt er ook nadrukkelijk om. Aan de hoes kun je al zien – de Amerikaanse vlag halfstok – wat er op het spel staat. Na alle getekende hoezen is het ook de eerste hoes met een foto. Een bewuste stijlbreuk met het oudere werk? Het zorgt in elk geval voor verhoogde aandacht.

In elf songs leveren de twee songwriters in de vijfmansband bijna om en om track na track commentaar op de Amerikaanse samenleving. Ze schrijven hun songs namelijk altijd individueel en vormen geen klassiek songwriters-duo zoals Lennon/McCartney of Jagger/Richards. Ieder voor zich en God voor ons allen. Jason Isbell, van 2001-2007 in de band, nam dat individualisme zo serieus dat hij met succes voor zichzelf is begonnen. DBT verdienen het om net zo veel aandacht te krijgen als hun voormalige bandmaat.

Dat ze dat maatschappelijke commentaar leveren op traditionele rockmuziek, legt een interessante dualiteit in de band en hun vaderland bloot. Er is niet één Amerika, er zijn er minstens twee, als het er al niet meer zijn. Maar laten we het hier even eenvoudig bij twee houden. In een waarlijk schitterend interview, eerder een tête-à-tête met collega Craig Finn van The Hold Steady (waar zijn die trouwens gebleven?) gaat het tweetal in op de tracks op American Band. Waar haalden ze de inspiratie vandaan? Als eerste komt Cooley aan de beurt die de openingstrack Ramon Casiano mag toelichten.

Welnu, genoemde Casiano was slachtoffer van een raciaal gekleurde moord in 1931 door de tiener Harlon Bronson Carter in El Paso vlakbij de Mexicaanse grens, die het na een (inge)korte gevangenisstraf later schopte tot hoofd van de US Border Patrol. Hij stond aan de basis van de NRA als wapenlobby, wat het oorspronkelijk in het geheel niet was. Later werd hij zelfs directeur van de NRA en mocht daar gewoon blijven zitten toen zijn jeugdmisdrijf plotseling in de media ‘uitkwam’ op een wijze die herinnerde aan de onthulling van jarenlang verborgen levende oorlogsmisdadigers. De parallel met onze tijd met de moord op de zwarte tiener Trayvon Martin in 2013 door een blanke dader wordt nog aangehaald in de uitvoerige liner notes bij het album. Dit is een band met een politiek geweten.

Patterson Hood vertelt over een overigens zeer lezenswaardig opiniestuk over de weer veelvuldig op overheidsgebouwen in de zuidelijke staten wapperende rebel flag, dat hij geschreven heeft in opdracht van The New York Times Sunday Magazine. Op dezelfde dag dat hij daarvoor de eerste schets schreef, vloeide in één moeite door de song Darkened Flags on the Cusp of Dawn uit zijn nimmer stilstaande pen. Er zijn wel andere zaken waar je als trotse zuiderling over mag verhalen dan die achterlijke vlag, verwoorde Hood zijn mening over de prangende kwestie. Hij schreef het kort na de laffe aanslag van een blanke schutter op onschuldige kerkgangers in Charleston, South Carolina in 2015.

We should light out for the trees or the great beyond.
Light out for the love of thee, we build our lives upon.
Cast aside the hurtful things that bear the fruit of scorn.
Darkened flags on the cusp of dawn.

Guns of Umpqua, ook al van zijn hand, gaat over een andere shooting, op Umpqua Community College in het slaperige collegestadje Roseburg, Oregon, waar hij net kort daarvoor met zijn gezin had verbleven.

Outside my mind I wander freely past the rocky shore.
Waves crash against the banks where Lewis and Clark explored.
We’re all standing in the shadows of our noblest intentions of something more than being shot in a classroom in Oregon.

Het is alsof Hood en Cooley tegen ons zeggen met hun songs: ‘Denk hier ook maar eens over na.’ Eind vorig jaar verscheen er ineens een nieuwe protestsong online, later ook verkrijgbaar als 7” vinyl single, die ook de aandacht vroeg voor de actualiteit. The Perilous Night heette deze rocksong op een catchy gitaarriff en wederom in een even krachtige als heldere productie van vaste producer David Barbe. Ditmaal was de aanleiding een volgende schietpartij in Charleston, waar white supremacists door de stad marcheerden en een protesterende tegenstander zonder pardon en uit pure haat doodschoten. Het is dit zinloze geweld en President Trumps halfbakken reactie daarop die Hood laaiende maakte. ‘The Don’ nam de niet goed te praten woorden als ‘very fine people’ in de mond. De tekstvideo bij het nummer liegt er niet om. Het zet flink aan tot denken. En laten we dat verdorie ook eens een keer gaan doen.

Dumb, white and angry with their cup half filled.
Running over people down in Charlottesville.
White House Fury, it's the killing side, he defends.

Defend the up-ender, yes, he played that tune.
Is ain't the ending but it's coming soon.
We're making love beneath a sputnik moon again.

Hood hoopt oprecht dat hij zulke nummers niet hoeft te blijven schrijven. Volgend jaar op z’n vroegst kunnen we pas weer nieuwe werk van de band verwachten. Het zal minder politiek zijn, vertrouwt hij zijn volgers op internet nu al toe. Beschouw The Perilous Night als een stand-alone track dat op geen enkel album terecht gaat komen. En zo hebben we weer een band met zo’n zeldzaam ‘talentoverschot’, mannen die achteloos goede nummers schrijven zonder zich ook maar een seconde te bekommeren over een eventueel album. De muziek en de boodschap tellen. Daarvoor kunnen ze evengoed terecht op de podia. Wat dat betreft zijn ze inderdaad een volbloed American Band. Dat is een bijzondere status, zoals in 1973 al enthousiast bezongen door Grand Funk Railroad in hun grootste hit American Band:

We're an American band. We're an American band.
We're coming to your town, we'll help you party it down.

Check zelf maar hoe zeer dat klopt op 25 augustus als Drive-By Truckers het Sugar Mountain Presents-podium komen plat rocken op het Once In a Blue Moon-festival in het Amsterdamse Bos.

Tekst door: Robbert Tilli

Koop hier je kaarten voor het Once In a Blue Moon-festival op 25 augustus.