Interview met Willy Vlautin, oprichter van The Delines. Tekst door Eddie Aarts.
Wanneer ik Vlautin bel is het nog vroeg in de ochtend in Portland, maar hij heeft goede zin. Een paar keer hoor ik een aansteker aanknippen en een paar sigaretten lang zit hij op zijn praatstoel. Over de nieuwe plaat van The Delines is hij al door veel van mijn collega’s aan de tand gevoeld, maar ik ben vooral benieuwd naar andere dingen. Hoe het het eigenlijk zit met Richmond Fontaine, zijn eerste, behoorlijk succesvolle band, en The Delines bijvoorbeeld. Aanvankelijke leken die naast elkaar te bestaan.
“Toen we met Richmond Fontaine de plaat 'You Can’t Go Back Unless There’s Nothing To Go Back To' maakten, ging het vooral in Europa beter dan ooit. Het was ook één van onze beste platen. Maar we waren al 23 jaar bezig en ik voelde aan dat iedereen vermoeid was. Dus stelde ik voor de boel van de weg te halen waar we dat zelf graag wilden: te stoppen waar we wílden stoppen. Die band was het mooiste dat me ooit was overkomen en dat gevoel wilde ik beslist niet te grabbel gooien. Het geweldige gevoel van een smalltown band die níet met een ontploffing aan z’n eind komt. En dus hebben we er een punt achter gezet toen het publiek ons, en wij elkaar, nog leuk vonden.
Ondertussen was ik wel doorgegaan met muziek schrijven, ander soort muziek dan Richmond Fontaine. Een soort experiment waaruit The Delines ontstonden en waar oud-Richmond Fontaine bandleden Sean Oldham en Freddy Trujillo bij betrokken werden.
Filmmaker
Vlautin’s debuutroman 'Motel Life' (2006) en 'Lean on Pete' (2010) werden inmiddels verfilmd en van een derde boek zijn de rechten verkocht. Willy beschouwt dat als een voorrecht, maar besloot ook wat afstand te nemen van zijn ‘kinderen’.
“Ik had al heel snel door dat ik nooit erg goed de weg zou leren vinden in de filmwereld. Het zou heel veel tijd kosten en eindigen in discussies over een verhaal dat je jaren eerder hebt geschreven met de mensen die het geld en dus de touwtjes in handen hebben. En dus besloot ik de rechten te verkopen en een stapje terug te doen. En ik ben dankbaar, want het stelde me in staat om in en band te blijven spelen en me ook verder niet al te veel zorgen te hoeven maken. Ik ben een geluksvogel en laat die handel verder voor wat ‘ie is.”
De disciplines waar hij zich wél in thuisvoelt beheerst Vlautin echter als geen ander en zowel zijn liedjes als zijn romans kennen overlappende thema’s en worden bevolkt door vergelijkbare personages. Dat zijn veelal ogenschijnlijk heel gewone lieden die het leven zelden toelacht. Ze hebben vaak een ongewone, maar niet ongeloofwaardige levensloop achter de rug die ze bracht waar Vlautin hun verhaal begint te vertellen. Of er ontspint zich op dat moment een verhaal; nu eens met een goede maar even vaak met een tragische afloop, dat stukje bij beetje de voorgeschiedenis prijsgeeft.
Arbeidersklasse
Desgevraagd vertelt Vlautin iets over wat hem inspireert: “In alle gevallen zijn er natuurlijk connecties met dingen in die mij bezighouden, interesseren of beangstigen en wat ik misschien heb verklooid of goed gedaan. En of ik het nu wil of niet; zulke dingen komen in mijn verhalen en muziek terecht. Neem bijvoorbeeld 'Her Ponyboy' op onze nieuwe plaat. Dat is een hartstikke romantisch nummer met een tragische ontknoping. Míjn hart maakt daar iets lieflijks van en mijn hart zorgt voor zo’n droevig einde. Hoe dat werkt zal ik waarschijnlijk nooit helemaal begrijpen, maar natuurlijk heeft het te maken met hoe ik ben opgegroeid, wat ik meemaakte, wat ik las en veel meer. Ik heb inderdaad veel geschreven over beschadigde mensen. Daar voelde ik me het meest comfortabel bij, misschien wel omdat ik mezelf ook zo voelde. Ik was al jong flink beïnvloed door John Steinbeck, een van de grootste schrijvers uit de Amerikaanse arbeidersklasse. Ik denk dat vooral hij me al vroeg duidelijk maakte dat de gewone mensen die je tegenkomt, de man die je auto repareert of de vrouw achter de kassa van de supermarkt net zo interessant zijn. En waarom zou ik dus niet over zúlke mensen schrijven? Mijn moeder was een heel tastbaat voorbeeld. Ze voedde mijn broer en mij alleen op en had een baantje waarbij ze lastiggevallen door haar mannelijke collega’s die ook nog eens beter betaald werden dan zij, maar ze gaf nooit op. Onder zulke omstandigheden groeide ik op en dat is waar ik over schrijf.”
“De manier waarop de working class wordt gegijzeld door de rijken van het land en door Trump is al een heel oud verhaal. En Amerikanen zijn heel goed in geloven dat die lui het beste met hen en het land voorhebben. Dat de rijken ze wel een handje zullen helpen. Maar dat is nog nooit zo geweest en dat is het ook nu niet. Ik kan me werkelijk niet voorstellen hoe je dat kunt geloven en kunt stemmen dat absoluut niet in je eigen belang is. Mijn personages doen daar al helemaal niet aan mee, hahaha! Het zijn types zoals Steinbeck ze voor ons achterliet; met warme harten. Gebroken harten misschien, maar goeie harten.
Bijzondere band met Nederland
Net zoals dat met Richmond Fontaine gebeurde, sloot Nederland ook The Delines direct in de armen. Die liefde blijkt wederzijds en Vlautin weet waar hij over praat. In de aanloop naar hun tweede album raakte zangeres Amy Boone betrokken bij een zeer ernstig verkeersongeluk. Na een reeks operaties en langdurige revalidatie konden The Delines weliswaar weer de studio in en optreden, maar zij was nog altijd heel slecht ter been en genoodzaakt de shows zittend te doen. Om haar veel tour-ongemak te besparen streek de band destijds tijdens een Nederlandse tournee neer in Den Haag en pendelde vandaaruit naar diverse podia.
Vlautin vertelt er ongevraagd over: “Holland is echt een beetje de hemel voor ons. Je kunt elk land of samenleving natuurlijk idealiseren en wanneer je je er eenmaal goed in verdiept zie je onherroepelijk de barsten en schaduwkanten. Maar in onze ogen is elke plaats in Nederland waar we speelden prachtig, in en buiten de zalen is iedereen reuze aardig en het geluid is altijd goed. De Nederlanders houden van boeken en cultuur en esthetisch gezien is er veel moois te vinden. En dat hoeft niet eens allemaal waar te zijn, maar wíj worden er erg gelukkig van.
Als reizende band zie je in de regel maar weinig van een land. De romantische kant van touren is natuurlijk dat je op veel plaatsen komt, er muziek mag maken en je nauwelijks hoeft de bekommeren om de dagelijkse beslommeringen thuis; over de rekeningen of een lekkend dak. Heel veel zien van al die plekken doe je zoals gezegd niet. Maar toen we een week in Den Haag bivakkeerden, kregen we allemaal de gelegenheid om ons onder te dompelen in die stad, er een beetje te wonen. En dat was heerlijk; een geschenk voor ieder van ons.
Inmiddels gaat het met Amy overigens een heel stuk beter, stelt Willy me gerust. “Ze is een van de taaiste mensen die ik ken. Destijds had ze het zwaar; tijdens de opnamen van het album 'The Imperial' kon ze amper lopen. Daarna worstelde zich met een stok overal naartoe, busjes in en uit en trappen op en af. Maar dat alles gaat inmiddels weer heel goed. Een marathon zul je Amy niet meer zien lopen, maar ze gaat verder weer helemaal voluit.”
Op 5 mei staat The Delines in Tolhuistuin in Amsterdam. Chris Eckman verzorgt het voorprogramma.
