Jehnny Beth toont al haar uitersten op solodebuut

In januari 2009 interviewde ik samen met OORs Tom Engelshoven het Franse indieduo John & Jehn –dat naar Londen was verhuisd vanwege het verlangen om deel uit te maken van de ‘ware indiescene’. Voluit heetten ze Johnny Hostile en Jehnny Beth, noms de plumes voor Nicolas Congé en Camille Berthomier.

Dat interview was op Eurosonic-Noorderslag dat jaar. In niets was te merken dat hier de toekomstige ‘indie diva’ Jehnny Beth zich aandiende. Ze was haast anoniem aanwezig bij het gesprek ergens in een uithoek van de Oosterpoort overdag op het seminar. ’s Avonds bij het concert in de Spieghel betoonde ze zich als een vuig starend ijskonijn. Dat was wellicht een eerste spoortje van haar grote ambities.

Vier jaar later zag ik haar weer, toen als zangeres van de Britse postpunkband Savages en werd ik compleet gevloerd door de plots aanwezige fysieke power en artistieke daadkracht van de Française. Optredens in Paradiso en Melkweg lieten de beste (Britse) vrouwenband zien sinds The Slits, die ook een ‘buitenlandse’ zangeres hadden in de jonge Duitse Ari Up.

Daar hield de vergelijking tussen die twee bands wel op. Jehnny Beth was bij Savages meer de even charismatische als beangstigende brulboei zoals Siouxsie Sioux van Siouxsie & The Banshees ooit was. Harder nog. Véél harder. Ik herinner me dat ik met Indiestad-ambassadeur Floor Boogaart eens bij zo’n show in de Melkweg was en we werden compleet omvergeblazen door die vier dames in het zwart.

Of Savages gestopt zijn of alleen maar in de wachtstand zijn gezet laat Jehnny in het midden. Ze heeft alleen losgelaten dat ze louter in die band zitten te restrictief acht voor haar artistieke aspiraties. Dan moet dat soloalbum - ongetwijfeld een van de meest naar uitgekeken indie albums van 2020 - wel écht anders zijn. Wees gerust: dat is het. Niet over de gehele linie, maar To Love Is To Live biedt genoeg aanknopingspunten om van een avontuurlijke stap voorwaarts te spreken.

Het eendimensionale is eraf. Het is niet alleen maar compromisloos hard. En zeker niet meer alleen op gitaar. Er is industriële noise, er is elektronica, maar er zijn ook… pianoballads. Er is dus ook een rustige kant van Jehn Beth. Die kenden we nog niet. Politieke standpunten – een heikel punt voor sommige van haar critici - neemt ze nog altijd niet in. Maar ze acteert altijd op het scherpst mogelijke randje.

Bij haar gaat het er altijd om dat kunst uitdaagt en je allerlei zaken vanuit andere hoeken laat zien, liefst zo extreem en prikkelend mogelijk. Laat dat maar aan Jehnny over met haar – excusez le mot! - ‘Dracula-achtige’ verschijning, altijd in het zwart met kort met brillantine naar achtereen gekamd haar.

Het album toont vanaf de eerste noot dat het haar menens is met haar vernieuwingsdrang. Dit is géén Savagesplaat. We horen gefilterde, gesproken vocalen in de intro’s van de twee openingsnummers IAm en Innocence, die superirritant zijn zoals dat alleen maar gebeurt in echt goede muziek. David Bowie kon de irritatiegrens ook altijd zo doelbewust opzoeken. Daar wordt het vaak alleen maar beter van.

Bowie’s overlijden was ook Jehnny’s inspiratie om een album te maken dat haar als artieste zou gaan overleven. Het is nog te vroeg om daar nu al een oordeel over te geven. Maar stel die vraag nog eens over vijf à tien jaar. Dan weten we of het tijdloos is. Dat ze gegroeid is als scheppend kunstenares is nu al zeker.

In november vorig jaar kwam het eerste bewijs uit van de nieuwe ingeslagen weg met het industrieel aandoende geweld van de single I’m The Man. Her en der is het tekstfragment ‘There’s no bitch in town who doesn’t understand how hard my dick can be’ verkeerd opgevat. Niet zo heel raar met die woorden. Wat ze ermee wil uitdrukken is dat we soms houden van monsters maar die behoren ook tot de mensheid.

In de video zien we een woedende vrouw op haar mannelijkst, die met iedereen de confrontatie aangaat, daarbij zelfs het gebruik van een boksbeugel niet uit de weg gaand. Bizar op z’n minst.

Op het album komen we via eerst een rustig spoken word intro – jawel nog een – door acteur Cillian Murphy terecht bij dat opzwepende nummer. Goed gecast want hij speelt Thomas Shelby in Peaky Blinders. Maar in die clip gaat het er nog ruiger aan toe dan bij deze vooroorlogse boevenbende.

Jehnny Beth heeft een nogal woeste seksuele uitstaling. Ze spuugt een man zijn eigen bier in zijn bek. en tongzoent een vrouw vluchtig in het voorbijgaan. Allemaal pre-corona. Ze lijkt onverzadigbaar gewelddadig. Het is allemaal om haar artistieke punt te maken. Dat komt pas echt met het verschijnen van de tweede single in februari van dit jaar.

Het woedende in I’m The Man heeft plaatsgemaakt voor het naar seks smachtende in Flower. De bijbehorende video is onverholen lesbisch met Jehnny in een tête-à-tête met haar liefdesprooi. Ze maakt geen geheim van haar biseksuele geaardheid. Ze heeft een open relatie met haar man Johnny Hostile, die hier ook gewoon als co-producer aanwezig is.

Deze zomer publiceert ze nog haar erotische boek Crimes Against Love Manifesto, twaalf verhalen met foto’s gemaakt door Hostile. Ook kannibalisme, wat haar naar eigen zeggen bij het schrijven seksueel het meest opwond, heeft een plek gekregen in haar boek. Je kunt nu al wachten op de onvermijdelijke controverse. Eeuwen na de beruchte Markies de Sade is er een opvolg(st)er in de persoon Jehnny Beth, eveneens uit Frankrijk afkomstig.

Er is een duidelijke link met haar katholieke opvoeding en de daaruit volgende seksuele onderdrukking achter al haar kunst. In Innocence, de volgende single (April 2020) horen we haar zingen: ‘And there’s the guilt of course, because I was raised Catholic.’ Duidelijker kan ze haar beweegredenen ook niet verwoorden. We Will Sin Together, zoals een van de albumtracks luidt, zou haar levensmotto kunnen zijn.

In mei is er nog een vierde single uitgebracht, Heroine. Tijdens de opnames heeft ze op aanraden van Hostile, co-producer Flood en Romy van The XX de invalshoek van het lied bijgedraaid (Atticus Ross is de derde producer). Ze durft nu zelf een rolmodel, een heldin, te zijn, wat ze natuurlijk ook is. Het is voor types als Jehnny dat je naar concerten gaat als je tenminste iets wil meemaken dat thuis onmogelijk is.

Die vier singles hebben de spanning wat voor album het is bij voorbaat al voor een groot deel weggenomen en anders wel die liveshow vol drama op het BBC 6 Music Festival afgelopen maart.

Tussen al dat geweld van piepende en knarsende nummers, bijvoorbeeld How Could You met IDLES frontman Joe Talbot, staan ook twee pianoballads, echt waar: The Rooms en The French Countryside.

Er gebeurt zoveel op deze plaat dat die rustpunten ook bittere noodzaak zijn. Zo houden ook de wat minder avontuurlijke van geest de zit vol. De productie is van begin tot eind van het hoogste niveau. Dat mag ook wel met zulke torenhoge artistieke ambities, misschien zelfs wel pretenties. Met de slottrack Human, met zes minuten het langste nummer, vat ze de thematiek van haar eerste soloalbum samen.

Het blijkt al die tijd te gaan over de vele kanten aan het menszijn en het ingewikkelde daarvan. Ondanks haar soms keiharde opstelling van de nietsontziende zondares is er ongemerkt iets zachtaardigs bij Jehnny Beth binnengeslopen. De plaat heet niet voor niets To Love Is To Live.

Tekst door: Robbert Tilli

To Love Is To Live van Jehnny Beth verschijnt aanstaande vrijdag 12 juni bij Caroline Benelux.