What's on
News overview

Het favoriete indie-album aller tijden | Deel 10: Radiohead – A Moon Shaped Pool (2016)

1 May, 2020

Radiohead A Moon Shaped Pool 2016

LONGREAD // BLOG – De grootste indie band? Dat mag je toch wel zeggen van Radiohead. Hun jongste album A Moon Shaped Pool dateert uit 2016 en is nu al een ware klassieker. Meestal gaan er wat meer jaren overheen om tot die kwalificatie over te mogen gaan, maar niet bij deze giganten. Ambassadeur Merel Parlevliet, een van de ‘meisjes van Velvet Music’ aan de Rozengracht in Amsterdam heeft er geen enkele moeite mee die plaat te nomineren als haar favoriete indie-album aller tijden in deel 10 uit onze serie.

Improvisatietalent

Ik loop de zaak binnen. Het is er stil. Zeeën van ruimte. Toch presteert de enige klant die aanwezig is om me in deze ‘pijpenla’ op anderhalve decimeter te passeren. Dat de minister van justitie het maar niet ziet. Merel ziet het wel en schiet in de lach. We gaan aan een tafeltje in de winkel zitten om haar keuze Radiohead te bespreken. Ik kijk om me heen en vraag meteen maar hoe de business gaan in deze tijden.

Die gaan eigenlijk best goed na een aarzelend begin van de lockdown. Merel en haar afwezige college Esther Lutgendorff, ambassadeur van Paradiso’s Americana-concertserie Sugar Mountain, zijn de koninginnen van de improvisatie. Met minder klanten in de winkel zijn ze op de ‘Discogs-toer’ gegaan.

‘Dingen die al een tijdje in de winkel liggen, zoals die dure box van Pink Floyd, zetten we nu op Discogs. Daar verkoopt die dan wel,’ legt Merel uit. ‘Voor dezelfde prijs hoor.’ Dat klinkt als een excuus. Dat hoeft helemaal niet. Op internet gaat ook de ijzeren koopmanswet van vraag en aanbod op. ‘Van sommige platen die we dubbel hebben zetten we er een op Discogs en houden we er een in de winkel.’

LONGREAD // BLOG – De grootste indie band?

Merel Parlevliet van Velvet Music aan de Rozengracht in Amsterdam.

Charme van de winkel

Merel geeft aan dat je voorzichtig moet zijn met dit soort maatregelen. ‘Je moet uitkijken dat je de charme van de winkel niet kwijtraakt,’ gaat ze op nog een ijzeren wet in. ‘Die zit ‘m er toch in dat je binnenkomt en dat je ziet dat ze er een eerste persing van Jimi hebben liggen.’ Hebben ze die dan? Ze knikt van wel.

Alles is te koop op internet

‘Men weet dat op internet alles te krijgen is, maar een klant moet toch het gevoel hebben dat hij ineens tegen iets aan kan lopen. Als je dus te veel op Discogs zet, haal je zelf de charme van je zaak weg.’ Nee dat schiet niet op, dat begrijp ik ook nog wel. Het zijn de omstandigheden die hen gedwongen hebben. Ze bedienen de goed geïnformeerde ‘platennerds’ met alle respect en kennis van zaken.

Ze laat een cd’tje zien van The Amsterdam Tapes van Adrian Borland van The Sound. Er is een tijd geweest dat je er de straten van Haarlem tot Mokum mee kon plaveien. Nu ‘doet-ie’ rustig €100 op Discogs. Daar zit natuurlijk een serieuze kick in voor een winkelier. Misschien dat de meisjes van Velvet hiermee wel doorgaan na de coronacrisis. Het omgekeerde, daar inkopen voor klanten doen ze ook al.

LONGREAD // BLOG – De grootste indie band?

Live @ Lollapalooza, Berlin (11-9-2016)]

Radiohead vaart altijd eigen koers

‘Vind jij Radiohead indie?’ vraagt Merel me, niet geheel zeker van haar zaak. Die band is ook loeigroot. Ik vind van wel, ze zijn zelfs wel een beetje een boegbeeld voor indiebands. De vorige kandidaat in deze serie, Pinguin Radio’s Gijs Vervliet, troostte zich met de gedachte dat een echte indie band het bij de start nooit om het geld te doen is geweest, maar 100% voor de muziek ging. Dat is een meetlat waar je Radiohead wel langs kan leggen.

Voeg daar hun onafhankelijke mentaliteit bij. Dwars als Thom Yorke en Jonny Greenwood zijn hebben ze na hun vertrek bij EMI en voordat ze naar XL overstapten al eens het album In Rainbows (2007) als download op een speciale daartoe in het leven geroepen site aangeboden tegen wat de gek er voor bood. Hoe indie is dat?

Dan komt Merel met een eigen omkadering van het begrip indie: ‘Ik versta onder indie dat bands totaal hun eigen koers varen en zich niet laten leiden door wat hip is op dat moment of wat de laatste stroming is. A Moon Shaped Pool van Radiohead met z’n [overwegend] rustige en droevige muziek lijkt op niets wat toen in was.’

Wekt een unheimisch gevoel op

Luister zelf en erken dat de waan van de dag ver te zoeken is op dat album. ‘Waarom raakt die plaat me zo?’ vraagt Merel zich hardop af? Ze kijkt me daarbij aan alsof ik het antwoord op die vraag moet geven. Maar ik vrees dat ik dat moet schuldig blijven. ‘Er zit een bepaalde dreiging in hun muziek waar ik erg van hou, waar ik zelfs een beetje een unheimisch gevoel bij krijg,’ doet ze toch zelf een gooi naar het waarom. ‘Vooral op dat laatste album is er die combinatie van dreiging en melancholie.’

LONGREAD // BLOG – De grootste indie band?

Daydreaming

Plaat die bij elke stemming past, van euforisch tot verdrietig

Ze gaat zelfs zo ver dat ze vindt dat die plaat bij elke stemming past. ‘Ik zag ze dat jaar [2016] op Best Kept Secret. Ik was euforisch en de muziek sloot daarbij aan. Maar als ik verdrietig ben raakt-ie me net zo. Thom Yorke was verdrietig vanwege zijn echtscheiding van Rachel Owen, die later ook nog aan kanker is gestorven. In Daydreaming, het tweede nummer van de plaat, hoor je een soort “gebrabbel”. Dat bleek achterstevoren de woorden “half of my life” te bevatten… Wacht ik zoek het even op.’

Ze raadpleegt Wikipedia waar ze de bevestiging vindt. Als die passage van die ballad op zijn beurt weer achterstevoren wordt gezet dan komen bovenstaande woorden naar boven. Die zouden dan moeten verwijzen naar een half mensenleven in dat huwelijk, maar evengoed zouden ze kunnen slaan op het aantal jaren dat de band op dat moment al actief muziek uitbrengt volgens het gezaghebbende Pitchfork.

‘Als ik verdrietig ben, dan pik ik de vibe van dat nummer zo op,’ hervat ze haar betoog. ‘Radiohead is er voor als ik blij ben, maar dus ook als ik somber ben.’ Oldtimers zoals ik hebben dat bij Joy Division. Die intense muziek is ook meer dan alleen maarde doem waar het voor gehouden wordt. Je kunt er ook uitbundig op dansen. ‘Dat zegt mijn vader ook altijd. Joy Division is zijn lievelingsband.’

Kan er nog steeds nieuwe dingen in ontdekken

En Radiohead is de hare. ‘De meeste fans zouden bij een Radiohead-album waarschijnlijk gaan voor In Rainbows, Kid A of OK, Computer. Zelf zou ik dat in het begin ook hebben gedaan. Maar dit album vind ik toch echt hun beste, ook omdat ik nog steeds nieuwe dingen erin ontdek. Er zitten van die rare geluidjes in The Numbers. Dat kan Thom Yorke altijd zo goed. Apart van elkaar is het wel heel veel, maar hij weet er toch een eenheid van te maken.

‘Dat nummer lijkt naar een climax toe te werken, die dan ineens uitblijft. Ze bouwen die dreiging op. Dan houdt het midden in die dreiging ineens op. Ik dacht: mis ik wat? Toch vond ik het ook wel weer heel mooi.’ Het is een beetje zoals bij fade-outs. Die smaken ook altijd naar meer.

LONGREAD // BLOG – De grootste indie band?

The Numbers | Live @ Zenith Paris 2016)

Stuwend met strijkers

‘Die dreiging zit meteen ook in het eerste nummer. Burn The Witch met die strijkers is heel stuwend. Het was ook de eerste single. Ik dacht eerst nog: wat is dit? Dat gaat niet zo het hele album door. Er zijn ook rustige momenten, zoals Desert Island Disk, het vierde nummer. Decks Dark heeft weer dat stuwende, maar meer ingehouden. Het is afwisselend dreigend en rustig.’ Goed werk ook van vaste producer Nigel Godrich, denk ik.

LONGREAD // BLOG – De grootste indie band?

Burn the Witch

Familie-uitje naar Radiohead

Big Thief is vanwege corona het laatste concert waar ze dit jaar is geweest. Haar eerste concert van Radiohead maakt ze al op elfjarige leeftijd mee in de Goffert in Nijmegen. Familie-uitje… Het hele gezin stond op de gastenlijst van EMI, zoals wel meer retailers. Vader Hans is Velvet ooit begonnen in Leiden. ‘Ik zat op de schouders van mijn vader.’ Die zit dus in hetzelfde schuitje als Merel met haar winkel.

Maar de Parlevlietjes zijn van huis uit een positief ingesteld geslacht. ‘We halen liever het positieve eruit. Ik ook. Ik zie het als kansen. Om boeken te kunnen lezen, films te zien, wandelingen te maken, en om Discogs te gebruiken. Zonde om me druk te maken wat er gebeurt over zes maanden. Ik leef momenteel een beetje als een oude dame, haha. Ik leef bij de dag.’

Goed uitgangspunt. Zouden er meer moeten doen. Ik besluit Discogs maar over te slaan, reken een paar plaatjes af en vertrek maar weer eens. Volgende week kom ik terug, dan voor compagnon Esther, maar dat is voor Sugar Mountain.

Tekst door: Robbert Tilli